رحم که به زهدان نیز معروف است حساسترین اندام زنان است. رحم مستعد انواع گوناگون اختلالات است. التهاب رحم در میان زنان بسیار شایع است. التهاب رحم ممکن است حاد یا مزمن باشد.
رحم یک اندام توخالی، گلابی شکل و ماهیچهای است که در ساختار استخوانی به نام لگن واقع شده است. رحم 7 سانتیمتر طول، 5 سانتیمتر عرض و حدود 5/2 سانتیمتر ضخامت دارد. ظرفیت رحم حدوداً 3 سانتیمتر مکعب است. انتهای تحتانی و باریک رحم که به سوی واژن باز میشود گردن رحم نامیده میشود. بخش عریض و بالایی بدنۀ رحم یا پیکره نامیده میشود.
التهابی که ممکن است پوشش غشایی رحم را درگیر خود کند آندومتریت نامیده میشود. هنگامی که این التهاب بر پوشش ماهیچهای و مادۀ رحم اثر میگذارد، این التهاب متریت نامیده میشود. آندومتریت ممکن است به پوشش غشایی گردن رحم محدود شود یا میتواند به پوشش غشایی کل رحم حمله کند. غالباً این نزلۀ رحم نامیده میشود.
علائم بروز التهاب رحم
علائم بروز آندومتریت حاد تب خفیف، سردرد، ضعف عمومی بدن، از دست دادن اشتها، درد در بخش پشتی و تحتانی شکم و لگن و خارش در واژن است. در آندومتریت مزمن، همین علائم وجود دارد، اما همچون شکل حاد آن بسیار شدید نیست. تنها علامت مشکلساز ترشحی است که ممکن است روشن یا کدر و زرد رنگ باشد. بیماری التهاب رحم میتواند منجر به نازایی شود.
لرزش، تب، تنفس و ضربان سریع، تهوع، درد موضعی و ترشح علائم متریت حاد میباشد. این مورد بسیار نادری است، اما میتواند بعد از آلوده شدن بوسیلۀ عفونت رخ دهد. متریت مزمن میتواند به دلایل بسیاری رخ بدهد و احتمالاً شایعترین بیماری در میان زنان است. علائم این بیماری اختلال در قاعدگی، لوکورۀ کم و بیش شدید، یبوست، فقدان سرزندگی و نشاط در بدن، ضعف در پشت و اندامها، درد در بخش تحتانی پشت و تمایل به سقط جنین میباشد.
دلایل بروز التهاب رحم
التهاب رحم ممکن است بر اثر چاییدن ناگهانی یا بر اثر قرار گرفتن در معرض سرما در طول دوران قاعدگی به وجود آید. بعضی وقتها، بیماری التهاب رحم به دلیل استفاده از داروهایی که با هدف تحریک جریان قاعدگی به کار برده میشود رخ میدهد. دلایل دیگر بروز التهاب رحم استفاده از مواد محرک برای ایجاد سقط جنین، استفاده از داروهای ملین قوی، استفاده از وسایل و داروهای پیشگیری کنندۀ بارداری و ارضای بیش از حد جنسی میباشد. گهگاهی، دوچرخه سواری، اسب سواری و رقص کردن نیز ممکن است باعث التهاب رحم در میان زنان ضعیف و کم وزن شود. جابهجایی رحم در هر شکل آن ممکن است همچنین به این بیماری منجر شود.
درمان التهاب رحم
با توجه به کتاب راهنمای کامل درمانهای طبیعی از انتشارات تجسم خلاق اگر التهاب رحم توسط چاییدن یا قرار گرفتن در معرض سرما در طول دوران قاعدگی به وجود آید، بیمار باید درمان خود را با یک حمام پا با آب گرم شروع کند. این درمان را میتوان بعد از 2 یا 3 روز با حمام لگن با آب گرم جایگزین کرد. در موارد وجود درد، حمامهای لگن با آب سرد و گرم مفید خواهد بود. آب را باید هر 2 دقیقه از گرم به سرد تغییر داد و این کار را باید 3 بار تکرار کرد.
هنگامی که بیماری التهاب رحم باعث ایجاد یبوست میشود، بیمار باید از تنقیه با آب گرم روزی یکبار استفاده کند. توصیه میشود تا قبل از استفاده از تنقیه کمپرس سرد و گرم را به شکل متناوب بر روی شکم به کار برد.
در شکل مزمن آن، هدف درمان باید افزایش سرزندگی و نشاط عمومی بدن باشد. در شروع، بیمار باید به مدت 2 یا 3 روز از روزۀ آب پرتغال و آب عادی استفاده کند. شیوۀ استفاده از این روزه مصرف آب پرتغال هر دو ساعت یکبار از ساعت 8 صبح تا 8 عصر است. آب پرتغال باید به نسبت 50 به 50 با آب گرم رقیق شود. اگر ذائقهتان با آب پرتغال سازگار نیست، عصارۀ سبزیجاتی همچون هویج و خیار را میتوان مصرف کرد. تنقیه با آب گرم را میتوان برای تمیز کردن رودهها هر روز استفاده کرد.
بعد از این روزۀ کوتاه مدت با آب پرتغال، بیمار میتواند برای حدود 2 روز از یک رژیم غذایی تماماً میوه استفاده کند و در طول روز از 3 وعدۀ غذایی از میوههای آبدار و تازهای همچون سیب، گلابی، گریپفروت، پرتغال، آناناس، هلو و خربزه مصرف کند.
بعد از روزۀ آب میوه، بیمار باید از یک رژیم غذایی متعادل که از دانهها، آجیلها و غلات، سبزیجات و میوهها تشکیل شده است استفاده کند. این رژیم غذایی باید با مصرف شیر، ماست، شیر کمچرب، روغن سبزیجات و عسل تکمیل شود. یک روزۀ کوتاه مدت دیگر با آب میوهها یا استفاده از رژیم غذایی تماماً میوه ممکن است در فواصل 1 یا 2 ماهه، بنابر نیازهای آن مورد، ضروری باشد. اگر یبوست عادی است، تمامی توجه شما باید بر روی از بین بردن آن متمرکز شود.
غذاهایی که باید از مصرف آنها اجتناب کرد محصولات آرد سفید، قند، شیرینیجات، کیکهای مغذی، کلوچهها، غلات تصفیه شده، غذاهای گوشتی، غذاهای مغذی، سنگین و چربدار، غذاهای قوطی و محافظت شده، ترشیجات، چاشنیها و سسها میباشد.
بیمار باید همچنین از ورزشهای ملایم و قدم زدن در هوای تازه بهره ببرد، زیرا این اقدامات به افزایش سلامتی و سرزندگی عمومی بدن کمک میکند. انجام آساناهای یوگایی همچون ساروانگاسانا، بوجانگاسانا، اوتاناسانا و شاواسانا نیز در درمان التهاب رحم مفید است. تا زمانی که بدن در کل درمان نشود هیچ درمان حقیقی ممکن نیست: خون باید پاک شود، اعصاب باید تقویت شود و مواد زائد جمع شده در بدن باید قبل از آنکه این بیماری کاملاً رفع شود از بدن حذف شوند.