سل یکی از ترسناکترین بیماری‌هاست. بیماری سل یک مشکل حاد سلامتی در هند است و معمولاً مهمترین عامل مرگ و میر در این کشور محسوب می‌شود. سالانه بیش از پانصد هزار نفر بر اثر ابتلاء به این بیماری می‌میرند.
سل بوسیلۀ میکروب کوچکی که به باسیل سلی معروف است ایجاد می‌شود. این میکروب آنقدر ریز است که فقط با میروسکوپ می‌توان آن را دید. این میکروب از طریق بینی، دهان و نای وارد بدن شده و در داخل ریه‌ها سکنی می‌گزیند. این میکروب به میلیون‌ها میکروب کوچکتر تکثیر پیدا کرده و نقاطی به نام توبرکل را ایجاد می‌کند.
سل ارثی نیست، ولی یک بیماری عفونی و قابل سرایت است. افرادی که برای مدت زمان طولانی از بیماری سل رنج می‌برند، به هنگام سرفه کردن یا بیرون آمدن خلط، میکروب‌های زنده از بدنشان خارج شده و زمانی که این میکروب‌ها از دهان یا بینی وارد بدن فرد سالم می‌شوند، فرد دچار بیماری می‌شود. تنفس دهانی، بوسیدن، آب و غذای آلوده نیز در گسترش سل موثر است.
درمان سل
سل اگر درمراحل اولیه درمان شود، دیگر بیماری غیر قابل درمانی نخواهد بود. یک برنامه تغذیه‌ای جامع و فراگیر که بر اساس اصول غذایی طبیعی شکل گرفته است تنها شیوه درمان سل است. در مرحله اول، بیماری باید از یک رژیم غذایی تماماً میوه برای سه یا چهار روز استفاده کند.
او باید از میوه‌های آبدار و تازه‌ای همچون سیب، انگور، گلابی، هلو، پرتغال، آناناس، خربزه یا هر میوه آبدار فصلی دیگری در سه وعدۀ غذایی در روز استفاده کند. بیمار مبتلا به سل باید از مصرف موز، میوه‌های خشک یا کنسرو شده خودداری کند.
برای نوشیدن، او می‌تواند از آب لیموترش یا آب عادی، چه گرم یا چه سرد استفاده کند. اگر با استفاده از یک رژیم غذایی تماماً میوه بیمار وزن از دست می‌دهد، او می‌تواند یک لیوان شیر را به هر وعدۀ غذایی خود اضافه کند.
بعد از استفاده از یک رژیم غذایی تماماً میوه، بیمار باید از رژیم غذایی میوه و شیر استفاده کند. برای این رژیم غذایی، وعده‌های غذایی دقیقا شبیه رژیم غذایی تماماً میوه است، با این تفاوت که شیر نیز به هر وعدۀ غذایی میوه اضافه می‌شود.
بیمار می‌تواند این رژیم غذایی را با یک لیتر شیر در روز نخست آغاز کند و هر روز یک چهارم لیتر به مقدار آن اضافه کند تا میزان شیر مصرفی به روزانه دو تا دو و نیم لیتر برسد و این در صورتی است که طبع بیمار با شیر سازگار باشد. شیر را باید تازه مصرف کرد و نباید آن را جوشاند، اما در صورت علاقه می‌توان آن را کمی گرم کرد. شیر را باید به آرامی و جرعه جرعه نوشید.
رژیم غذایی میوه و شیر را باید برای ٤ تا ٦ هفته ادامه داد. از آن پس به بعد، رژیم غذایی می‌تواند به شرح زیر باشد:
صبحانه: میوه‌های تازه در دسترس و شیر. آلو خشک یا سایر میوه‌های خشک را نیز می‌توان در صورت علاقه مصرف کرد.
ناهار: سبزیجات بخارپز شده، یک یا دو نان چپاتی سبوس‌دار و یک لیوان شیر چربی گرفته.
شام: یک کاسه سالاد خام از سبزیجات مناسب با نان سبوس‌دار و کره. میوه‌ها یا سیب پخته شده را می‌توان به عنوان دسر استفاده کرد.
در زمان خواب: یک لیوان شیر.
عامل مهم درمانی که برای درمان سل نیاز است کلسیم می‌باشد. شیر که غنی‌ترین منبع غذایی تأمین کلسیم آلی در بدن است را باید در مقادیر زیادی مصرف کرد. در رژیم غذایی مطرح شده در بالا، حداقل یک لیتر شیر را باید روزانه مصرف کرد. بسته به پیشرفت درمان، دوره‌های بیشتری را می‌توان به استفاده از رژیم غذایی تماماً میوه و به دنبال آن رژیم غذایی شیر و میوه در فواصل دو یا سه ماهه اختصاص داد. در طول چند روز اول درمان، روده‌ها را باید هر روز با تنقیه آب گرم شست.
بیمار مبتلا به سل باید از مصرف تمامی غذاهای تضعیف کننده همچون نان سفید، قند سفید، غلات تصفیه شده، دسرها و شیرینی پای، غذاهای کنسرو و قوطی شده و غذاهای دارای مواد محافظت کننده خودداری کند. او باید همچنین از مصرف چای و قهوه غلیظ، چاشنی‌ها، ترشی‌ها، سس‌ها وغیره پرهیز کند.
سیب کاستارد درمان غذایی موثری برای سل محسوب می‌شود. گفته شده است که سیب کاستارد دارای همان خواص داروهای جوان کننده است. متخصصان درمان آیرودا شراب تخمیری را به نام سیتافالاساوا از سیب کاستارد درست می‌کنند تا آن را به عنوان دارویی برای درمان سل استفاده کنند. این دارو را می‌توان از طریق جوشاندن گوشت این سیب و کشمش‌های بدون دانه در آب با حرارت کم درست کرد.
هنگامی که حدوداً یک سوم آب باقی مانده است این جوشانده را باید از صافی گذراند و سپس با خاکه قند و نبات و همچنین پودر هل، دارچین و چاشنی‌های مشخص دیگری ترکیب کرد.
ثابت شده است که انگور فرنگی درمان موثری برای سل می‌باشد. یک قاشق غذاخوری عصاره آملای تازه و عسل ترکیب شده با آن را باید هر روز صبح برای درمان این بیماری مصرف کرد. استفاده مداوم از این عصاره بُنیه و سرزندگی بدن را در عرض چند روز ارتقاء می‌بخشد. استفاده مداوم از تربچه نیز می‌تواند در درمان سل مفید باشد.
بیمار باید ازاستراحت ذهنی و جسمی کاملی بهره مند شود. هر نوع استرسی مانع از درمان بیماری سل می‌شود. هوای آزاد همیشه در درمان سل از اهمیت بالایی برخوردار است و بیمار باید زمان زیادی را در هوای آزاد سپری کند و در اتاق‌هایی با سیستم تهویه مناسب بخوابد. نور خورشید همچنین برای درمان بیماری سل ضروری است، زیرا میکروب‌های باسیل سلی به سرعت در معرض اشعه‌های خورشید کشته می‌شوند.
گام‌های دیگری که برای درمان بیماری سل باید انجام داد اجتناب از فشار، استفاده از ماساژهای نرم و آرام، کشیدن نفس عمیق و انجام شغل‌های سبک برای رسیدن به سلامتی کامل می‌باشد.
درمان‌های آبی بیماری سل
درمان‌های آبی مشخصی در درمان سل مفید و موثر هستند. سطح مقاومت ضروری بدن بیمار را می‌توان از طریق استفاده از حمام آب سرد دوبار در روز بالا برد. دمای آب سرد را باید به تدریج افزایش داد تا به نتایج رضایت بخشی رسید. با این حال، باید مواظب بود تا بیمار سرما نخورد.
قرار دادن کمپرس آب گرم به مدت کوتاهی و به دنبال آن استفاده از کمپرس آب سرد بر روی قفسۀ سینه و پشت و همچنین بر روی ناحیه معده یا استفاده از حمام فرورفتن در آب با دمای خنثی (دمای آب باید بین ٩٨ تا ١٠٠ درجه فارنهایت باشد) یکساعت قبل از خواب نیز در درمان بیماری سل موثر و مفید است.
استفاده از تمرین‌های یوگایی خاصی در درمان سل در مراحل اولیه موثر است. این تمرین‌های یوگایی شامل آسانا‌هایی همچون ویپاریتاکارانی، ساروانگاسانا و شاواسانا و همچنین جالنتی و آنولوما – ویلوما می‌باشد.
