تاریخچه روان شناسی مثبت/روان شناسی مثبت چیست؟
روان شناسی مثبت یکی از جدیدترین شاخه های روان شناسی است. این زمینه خاص از روان شناسی بر موفقیت انسان تمرکز دارد. در حالی که بسیاری دیگر از شاخه های روان شناسی بر رفتارهای نابهنجار و دارای اختلال تمرکز می نمایند، روان شناسی مثبت تمرکزش بر کمک به افراد برای شادشدن و ارضاء بیشتر است.
مارتین سلیگمن و میهالی سیکزِنت میهالی، روان شناسی مثبت را چنین توصیف می کنند: «ما معتقدیم که روان شناسی عملکرد مثبت انسان پدید خواهد آمد و مورد پذیرش علمی قرار خواهد گرفت و سهم مؤثری در رشد و شکوفایی افراد، خانواده ها و اجتماعات خواهد داشت.»
ظرف ١٠ سال گذشته، توجه عمومی به روان شناسی مثبت افزایش یافته است. امروزه، افراد بیشتر و بیشتری به جستجوی اطلاعات در زمینه این که چگونه می توانند رضایت مندی بیشتری در زندگی کسب کنند و به حداکثر توانایی های بالقوه خود دست یابند، می پردازند. در سال ٢٠٠٦، واحد درسی روان شناسی مثبت در دانشگاه هاروارد، محبوب ترین کلاس دانشگاه شد. برای درک بهتر رشته روان شناسی مثبت، ضروری است که ابتدا به یادگیری تاریخچه، نظریه های عمده و کاربردهای آن بپردازیم.
● تاریخچه روان شناسی مثبت
سلیگمن در سال ٢٠٠٥ چنین نوشته است: «پیش از جنگ جهانی دوم، روان شناسی سه مأموریت مشخص داشت: درمان بیماری های ذهنی و روانی، پربارتر کردن و ارضاءکننده تر نمودن زندگی تمام افراد، و کشف و پرورش استعدادهای برتر.» امّا کوته زمانی پس از جنگ جهانی دوم، تمرکز اولیه روان شناسی معطوف نخستین مأموریت شد: درمان بیماری های روانی و رفتارهای نابهنجار. در خلال دهه ١٩٥٠، متفکران انسان گرا نظیر کارل راجرز، اریک فروم و آبراهام مزلو با توسعة نظریه هایی که بر شادی، رضایت مندی و جنبه های مثبت طبیعت انسان تأکید داشت، به تجدید و از سرگیری علاقه مندی به دو زمینه دیگر کمک کردند.
در سال ١٩٨٨، سلیگمن به عنوان رئیس انجمن روان شناسی آمریکا برگزیده شد و روان شناسی مثبت موضوع اصلی دورة او گشت. امروزه از سلیگمن به عنوان پدر روان شناسی مثبت معاصر یاد می شود. در سال ٢٠٠٢، نخستین کنفرانس بین المللی درباره روان شناسی مثبت برگزار شد. در سال ٢٠٠٩، نخستین کنگره جهانی روان شناسی مثبت در فیلادلفیا تشکیل گردید و سخنرانان کلیدی آن، مارتین سلیگمن و فیلیپ زیمباردو بودند.
● افراد مهم در روان شناسی مثبت
مارتین سلیگمن
میهالی سیکزِنت میهالی
کریستوفر پترسون
کارول دِوِک
دانیل گیلبرت
کنون شلدون
آلبرت بندورا
سی آر اسنایدر
فیلیپ زیمباردو
● مباحث عمده در روان شناسی مثبت
برخی از موضوعات و مباحث عمده و مورد توجه در روان شناسی مثبت عبارتند از
شادی
خوش بینی
مراقبت و توجه
شرافت و پاکدامنی
شخصیت قوی
امید
تفکر مثبت
انعطاف پذیری
● یافته های پژوهشی در روان شناسی مثبت
برخی از مهم ترین یافته ها در روان شناسی مثبت عبارتند از:
مردم عموماً شاد هستند
پول لزوماً بهزیستی به همراه نمی آورد امّا خرج کردن پول برای دیگران می تواند افراد را خوشحال تر کند.
برخی از بهترین روش ها برای مبارزه با ناامیدی و شکست عبارتند از داشتن روابط اجتماعی قوی و شخصیت قوی.
کار می تواند عامل مهمی برای بهزیستی باشد، به ویژه هنگامی که افراد بتوانند درگیر کاری هدفمند و معنی دار باشند.
با وجودی که شادی تحت تأثیر عوامل ژنتیکی است، امّا مردم می توانند با ایجاد و توسعه خوش بینی، قدرشناسی و نوع دوستی یاد بگیرند که شادتر باشند.
● کاربردهای روان شناسی مثبت
روان شناسی مثبت کاربردهای متنوع و گسترده ای در زمینه های آموزش، درمان، خودیاری، مدیریت استرس و مسائل محیط کار دارد. با به کارگیری راهبردهای برآمده از روان شناسی مثبت، آموزگاران، مربیان، درمانگران و کارفرمایان می توانند در دیگران انگیزه به وجود آورند و به افراد کمک کنند تا نقاط قوت شخصی خود را بهتر درک کنند و پرورش دهند.
● درک روان شناسی مثبت
کریستوفر پترسون، نویسنده کتاب «مقدمات روان شناسی مثبت» و استاد دانشگاه میشیگان، در مقاله ای که در سال ٢٠٠٨ در مجله «روان شناسی امروز» به چاپ رسیده گفته است همانقدر که اهمیت دارد بدانیم که روان شناسی مثبت چیست، همانقدر هم اهمیت دارد که درک کنیم روان شناسی مثبت چه چیزی نیست.
او می نویسد: «روان شناسی مثبت … فراخوانی است برای علم و تجربه روان شناختی که همانقدر که به ضعف ها می پردازد به نقاط قوت هم بپردازد، همانقدر که به اصلاح و ترمیم بدترین چیزها در زندگی علاقه مند است به ساختن بهترین چیزها نیز علاقه نشان دهد و همانقدر که به بهبود آسیب ها می اندیشد به پربارتر کردن زندگی افراد طبیعی و عادی هم بیندیشد.»
او البته یادآور می شود که روان شناسی مثبت نباید از مسایل واقعی که مردم با آن درگیر هستند و مورد توجه سایر حوزه های روان شناسی است، غافل گردد. او می افزاید: «ارزش روان شناسی مثبت، تکمیل و توسعه روان شناسی مسأله محور که در دهه های اخیر غالب بوده است، می باشد.»
منبع
What Is Positive Psychology” Kendra Cherry,
http://psychology.about.com
گرداوری شده :ravanyar.com
