شخصیت شناسی (انیاگرام)
تا کنون تقسیم بندی های متفاوتـــی در مورد شخصیت مطرح شده است ، یکی از مکاتبی که در مــــــورد شخصیِت به بحث پرداخته مکتب انیاگرام است . نکته ای که در مورد این مکتب حائز اهمیت است کاربردی بودن آن است چرا که پس ازآشنایی با این مکتب می توان شخصیت خود را بهتــــر شناخت ، به علـــــــل رفـــتارهای خود در موقعیت هـای مختلف پی برد ، همچنین شناخت بهتری نسبت به اطرافیان خــــود به دست آورد و چه بسا رنجی را که آدمی ممکن است در روابط با دیگران داشته باشد پایان دهد و به موفقیت و آرامشی که سالها در انتظارش بوده برسد.
این مکتب تلفیقی از مکاتب شرقی برخاسته از صوفی ها در شرق ایران ، آسیای میانه ، یافته های امــروز و نــــــــیز یافته ها ی صد سال اخیر روان شناسی است. شخص خاصی را نمی توان به عنوان بینان گذار آن معرفی کرد، با این حال می توان گفت ” گورجیف ” که خود صوفی بوده این مکتب را به صورت منظم و هماهنگ گرد آوری کرده است و فــــــــردی به ” نام نارن جو” مکتب انیاگرام را با علــم روان شناسی تلفیق کرده و به وسیله یافته های جدید قرن بیستم ساختار علمی تری به این مکتب داده ، از این رو زمینه برای تحقیقات نیز فراهم شده است .
معنی لغوی کلمه انیاگرام ” نه وجهی ” است . دراین مکتب انسانها به نه گروه متفاوت تقسیم می شوند. ویژگی های هر گروه به طور مجزا تشریح می گردد و ابعاد مختلف فکـــری ، احساســـی و اجتماعـــی هر گروه روشن می شود. ٩ تیپ به یک دایره تشبیه شده ، از آنجایی که دایره رأس و قاعده ندارد فاصله ی هر تیپ تا مرکز دایــــره برابر است ، بدین معنا که هیچ تیپی و هیچ موقعیتی از نظر مکانی به تیپ های دیگر برتری ندارد.
از آنجایی که انسان به دلایلی چون برقراری ارتباطی راحت تر و پیش بینی رفتار دیگران میل به طبقه بندی موضوعات دارد این طبقه بندی به گونه ای انجام شده که بتوانیم به خوبی رفتارهای خود و دیگــــران را حـس کرده ، مشاهــــــده کنیم و در زندگی خود به سوی رشد گام برداریم .
تأ کید این مکتب بر این است که هریک از ما زاویه ی دید منحصر به فردی به دنیا داریم ، با این وجــــــــــــود انسانــــهایی که دریک تیپ شخصیتی جای دارند دیدشان به هم شبیه تر است , بسی جای شگفتــــــی است چرا که با توجه به آنچه گفته شد انتظار آن می رود شبا هت های بسیار فاحشـــــــــی را بین انسانها ببینیم اما در ظاهـــر چنین به نــــظر نمی رسد بدین علت که حتی انسانهایی که در یک تیپ شخصیتــــــی جای دارند از نظر میزان رشد یافتگــــــــــی در یک حد نیستند ؛ واما پرداختن به علل دیگر نیازمنــــد آن است که با تیپ های شخصیتی آشنا شده باشیم .
برای اینکه نقش واقعی مردم را در زندگی خود دریابیم کافی است از قالب های فکـــری و حســـی خود خارج شده و خود را در جایگاه تفکری آنها قرار دهیم . نکته دیگری که این مکتب برآن تأ کید می کند ” مشاهده درون ” است ؛ تا بدین وسیله بتوانیم به ویژگیهای خود پی ببریم . بزرگان این مکتب بر این باورند که خود آدمی بهترین منبع برای تیپ شخصیتی اش است . کلام آخر اینکه با آموزش مکتب انیاگرام ویژگیـــــــــــــهای خویش و دیگران را بهتر شناخته و احساس رضایت بیشتـــــــــری از خویشتن و روابطمان در زندگی خواهیم داشت.
خلاصه تیپ‌های شخصیتی مکتب انیاگرام
1- کمال طلب
از نظر اخلاق بسیار قوی هستند، از خود و دیگران انتقاد می‌کنند. فکر می‌کنند که فقط یک راه صحیح وجود دارد. از اشتباه کردن می‌ترسند. از واژه‌های «باید» و «حتما» خیلی استفاده می‌کنند. همواره نگران آن هستند آیا به اندازه کافی خوب هستند. شیوه تفکر افراد «همه یا هیچ» است. افرادی بسیار جدی و خشک هستند. نظافت و تمیزی نقش بسیار مهمی در زندگی اغلب آنها دارد. افرادی وقت‌شناس و خوش‌قولند.
2- مهرطلب یا دهنده:
وقت خود را صرف نیازهای دیگران می‌کنند، در جستجوی اینست که دوست داشته شود و اینکار را با ضروری نشان دادن خود برای دیگران انجام می‌دهد. حمایت‌گرانی ناب هستند. از طردشدن واهمه دارند. افرادی تنوع‌طلب هستند. جذب افراد قدرتمند می‌شوند و مایلند یار نزدیک یک فرد صاحب قدرت باشند.
3- بازیگر یا موفقیت طلب:
آنچه برایشان بیش از همه اهمیت دارد، موفقیت‌هایشان است. همواره به فکر برنده شدن در موقعیت‌های رقابتی هستند. در رنگ عوض کردن استاد هستند. افرادی پر کار که خود را با کارهایی که انجام می‌دهند می‌شناسند. به دنبال پول، پرستیژ و رفاه هستند. سعی می‌کنند وارد مقولات احساسی و عاطفی نشوند.
4- رمانتیک محزون:
خواهان اموری هستند که در دسترس نیست. ایده‌آل‌ها هرگز در اینجا و حالا نیست. معمولا غمگین هستند و خلق متغیر دارند. اشتغال ذهنی آنها با گمشده‌ها، عاشق غایب و امور از دست رفته است. آنچه در دسترس است، بی‌ارزش است و آنچه بدست‌آوردنش سخت است را می‌خواهند. خواستار توجه هستند و عدم توجه آنها را غمگین می‌کند. ارتباطات و جمع‌های یکنواخت برایشان کسل‌کننده است امور تاریک و ممنوع، همیشه برایشان جذابیت دارد. حس زیبایی شناختی قوی دارند.
5- مشاهده‌گر:
از دیگران از نظر هیجانی- عاطفه فاصله می‌گیرد. خواستار تنهایی هستند و با دیگران درگیر نمی‌شوند. افرادی کنجکاو و نیازمند دانستن بیشتر هستند. می‌خواهند همه چیز را ببینند و از آن سردرآورند. احساسات خود را به راحتی بروز نمی‌دهند. از تظاهر کردن به شدت تنفر دارند، آنها از تحمیل متنفرند.
6- حامی مظلوم یا وفا خو :
به مراجع قدرت بی‌اعتقادند و به آنها سوءظن دارند. افرادی ترسو و شکاک، هستند که بجای عمل کردن، بیشتر فکر می‌کنند. مرتب فکر می‌کنند که در ذهن دیگران چه می‌گذرد. افرادی وظیفه شناس هستند. از نشان دادن خشم خود به شکل مستقیم می‌ترسند. یک نوع تیپ 6 ضدترس است که سراغ فعالیت‌های مخاطره‌آمیز می‌روند.
7- خوشگذران:
جوانان ابدی، افرادی پرماجرا با نگرش شکم‌پرستانه به زندگی. اهل تعهد و التزام نیستند، خواهان اختیارات زیادی می‌باشند. از نظر هیجانی همواره شاد و خلق بالاست. آنها به دیگران کمک می‌کنند که بخش‌های زیبای زندگی را ببینند. دارای روحیه طنز هستند. از گفتگوهای عمیق اجتماعی و فرهنگی و علمی اجتناب می‌کنند. افرادی تنوع طلب هستند و شعارشان اینست که هر چه بیشتر بهتر.
8- رئیس
افرادی قوی و با قدرت، اهل مبارزه و نزاع، که به راحتی خشم خود را نشان می‌دهند. آنها می‌اندیشند که قدرتمندان صاحب همه چیز و لایق احترامند و ضعفا ناتوان هستند. خواهان اعمال قدرت خود هستند. آنها هیچ وقت عذرخواهی نمی‌کنند عقاید دیگران را همواره زیر سوال می‌برند. تحمل دردشان زیاد است. نیروی زندگی عظیمی دارند. استاد آْشکار کردن نقاط ضعف دیگرانند.
9- میانجی
دچار دوگانگی هستند، همه نقطه نظرها را می‌توانند در نظر بگیرند. نیازهای دیگران را بهتر از نیازهای خود می‌شناسند. مصلحان، مشاوران و میانجی‌های بسیار خوبی هستند. انگیزه‌های قوی ندارند، اغلب تصمیم نهایی را نمی‌گیرند. آنها هیچ چیز را دور نمی‌ریزند/ همکارانی خوب و شنوندگانی پرطاقت هستند. خواهان صلح و صفا می‌باشند. با دیگران همراهی می‌کنند و با همه موافقند، و به امور جزئی و حاشیه‌ای بیش از امور مهم می‌پردازند
منبع :http://donyayedarun.persianblog.ir/
