شگفتی های مغز انسان

شگفتی های مغز انسان

در درون سر همه ما ،یک ساختمان پر ارزشی بنام مغز نهفته است ، بدون آن قادربخواندن این کتاب یا درک آنچه که در اطراف شما اتفاق میافتد نخواهید بود

شما نمیتوانید آنچه را که دیروز انجام داده اید ویا آن برنامه و نقشه ایرا که برای فردا طرح کرده اید بخاطر آورید . قادر به بازی کردن ، حرف زدن و ارتباط با دیگران نخواهید بود ، نمیتوانید تصور کنید که چه چیز هائی را در گذشته دوست داشته اید و یا در آینده دوست خواهید داشت .

مغز شما تمام آنچه را که بیان شد باضافه موارد بیشماری را که قادر به شمارش آنها نیستید انجام میدهد . این عکس العمل ها بکمک بیلیون ها سلول که سازنده ساختمان مغز شما میباشند امکان پذیر میگردد .

دانشمندان میگویند که اگر بتوان کامپیوتری ساخت که قادر به انجام وظایف مغز باشد حد اقل اگر اندازه آن معادل یک شهر نباشد معادل یک آسمانخراش غول پیکر خواهد بود .

افلاطون ، یکی از دانشمندانی که بیش از دو هزار سال قبل در یونان میزیسته است ، بدون شک اولین انسانی بوده است که تلاش در بیان بعضی از کارهای شگفت انگیزی که مغز میتواند انجام دهد داشته است.

او اطمینان داشت که مغز در احساس دیدن ، شنیدن ، بوئیدن ، لمس کردن و چشیدن دخالت دارد .

همچنین او باور داشت که مغز آن قسمتی از بدن انسان است که امکان بخاطر آوردن یا بخاطر سپردن و فراموش کردن ، دوست داشتن و متنفر بودن ، صحبت کردن و نوشتن واحساساتی از قبیل ترس و شادی را بوجود میاورد اما نمیدانست که چگونه مغز این اعمال را انجام میدهد ، گرچه میدانست که برای انجام این امور در درون مغز فعالیت های شگفتی انجام میشود .

در سالهای زندگی افلاطون ، برای دانشمندان کار کرد و برنامه هائی که درون مغز انجام میگیرد معما بود .

با تمام تلاشهای انجام شده بعد از دو هزار سال هنوز نیز سئوالات بیشماری درباره کارکرد مغز وجود دارد که بدون پاسخ مانده است .

اما جستجو برای یافتن پاسخ این سئوالات هنوز ادامه دارد و دانشمندان به تلاش خود برای درک چگونگی ساختمان مغز و کارکرد آن ادامه خواهند داد.

ساختمان مغز

مغز توده ای از لایه های نرم اسفنجی شکل پوشیده شده در پرده محافظی است که به آن غشاء میگویند

بین این اولین غشاء و غشاء دوم مایعی وجود دارد ، غشاء سومی نیز وجود دارد که این دو غشاء را پوشانده است ، استخوانهای سر یا کاسه سر هر سه غشاء را در بر گرفته است ، این استخوانها حافظ مغز بوده واز آسیب پذیری آن در اثر ضربه یا افتادگی ها جلوگیری مینمایند .

در اولین سالهای زندگی ، مغز شما بسیار سریع رشد میکند ، بطوریکه در پنج سالگی بحد اکثر رشد خودش خواهد رسید و از آن پس بآرامی برشد خود تا زمان بیست و چند سالگی ادامه میدهد .

زمانیکه مغز شما برشد و اندازه کامل خود رسید وزنی معادل 900 نا 1200 گرم (دوونیم تا سه پوند ) خواهد داشت .

فقط دو موجود دیگر در جهان وجود دارند که مغز آنها از مغز انسان بزرگتر است

مغز یک فیل کاملاٌ رشد کرده درحدود 3600 گرم معادل 8 پوند و مغز بالن بالغ بر 2300 گرم معادل 5 پاند میباشد .

اما در مقایسه با بزرگی مغز نسبت به اندام و جثه ، مغز انسان از مغز فیل و بالن بسیار بزرگتر است .

مغز شما دارای سه بخش اصلی است : نیم کره ها ، مخچه ، بصل النخاع یا پیاز مغز ، پائین ترین قسمت بصل النخاع ، مغز حرام قراردارد که به ستون مهره ها وصل شده است . هر قسمت مغز بوسیله اعصاب به قسمت های دیگر متصل است .

نیم کره ها –

نیم کره بزرگترین قسمت مغز است که پوششی برنگ صورتی مایل به خاکستری که غشاء نیم کره نامیده میشود آنرا در برگرفته است .

غشاء نیمکره دارای چین خوردگی های عمیقی است که باعث سطح بیشتری برای جایگزینی سلولهای مغزی نسبت به سطح صاف میگردد .

نیمکره رنگ مایل به سفید دارد ، قسمت های مایل به سفید الیافهای عصبی مغزی میباشند که وظیفه انتقال پیامها را به مغز و از مغز به قسمت های دیگر بدن دارند و در حقیقت کانالهای ارتباطی بدن میباشند .

نیمکره به دو قسمت یا دو نیمه تقسیم شده است ، نیم کره راست و نیم کره چپ .

این دو نیمکره بوسیله بند یا رشته های عصبی بهم متصل شده اند که در نزدیک انتها بهم متصل میگردند .

در هر نیم کره مغز قسمت های خاصی در لایه ها یا چین خوردگی ها برای دریافت پیامها از قسمت های مختلف بدن وجود دارد ، برای مثال مراکزی برای پیامهای شنوائی ، بینائی ، چشائی ، بساوائی (لامسه ) و بویائی وجود دارند که از اندامهای حسی پیام دریافت میکنند .

مثلاٌ پیانمهائی که از چشمان ما در طول اعصاب یا رشته های عصبی حرکت میکنند به مرکز بینائی یا مشاهده در نیم کره مغز فرستاده میشوند .

در مغز مرکز ویژه ای برای صحبت کردن وجود دارد و برای هر یک از احساسات اصلی در هردو قسمت نیمکره ها وجود دارد .

زمانیکه پیامها به این مراکز میرسد ، مغز آنها را تفسیر و بررسی نموده و تصمیم میگیرد که در صورت لزوم چه عکس العملی باید صورت پذیرد .

در هر نیمه مغز مرکز محرکی نیز وجود دارد ، از این مراکز محرک استکه ( فرمانها) پیامها از مغز به ماهیچه ها و اندامها ی بدن شما میرسد واین فرمانها ست که حرکت و عکس العمل آنها را سبب میشود .

نیمکره طرف راست مغز ما وظیفه کنترل حرکات طرف چپ صورت و بدن ما را بعهده دارد ، نیمکره طرف چپ مغز ما نیز مسئول کنترل حرکات و عکس العمل های طرف راست صورت و بدن ماست .

یکی از راه هائی که دانشمندان توانستند این مراکز ویژه در لایه های مغز یا چین خوردگی های مغز را کشف کنند مطالعه و بررسی مغز افرادی بود که آسیب دیده بودند .

برای مثال ، کشف شد که هرگاه یک قسمت خاص در عقب سر قشر چین خورده مغز آسیب ببیند ، در قدرت دیدن خلل ایجاد میشود ، یا اگر سطحی نزدیک به مرکز فوقانی چین خوردگی مغز صدمه دیده باشد ، ممکن است پا ها توان حرکت خود را از دست بدهند ویا دچار عدم تعادل گردند .

یک جراح مشهور بنام وایلد پن فیلد ، نیز کشفی بسیار مهم نمود .

هنگامیکه او در حال عمل جراحی مغز یک بیمار بود ، دریافت که هرگاه سلول های عصبی موجود در قسمت جلوی چین خوردگی نیمکره مغز را لمس کنند ، حالت جالبی اتفاق میافتد ، بدین معنا که بیمار تجربیات گذشته خود را بروشنی بخاطر می آورد ، تجربیاتی که ظاهراٌ میبایست فراموش شده باشند زیرا نیازی به یادآوری مجدد آنها وجود نداشت .

کار و کشف وایلد پن فیلد سر نخ مفیدی را در مورد اینکه خاطرات در چه قسمتی از مغز ذخیره و بایگانی میشوند و همیشه باقی میمانند بدست داد .

در نتیجه چنین مطالعاتی استکه دانشمندان قادر گردیدند نقشه ای از قشر مغز تهیه کنند . این نقشه در تمام مردم یکسان است ، زیرا که ساختمان فیزیکی مغز تمام انسانها یکسان و هم شکل میباشد .

اما قسمت عظیمی از قشر چین خورده مغز هنوز بدون نقشه و ناشناخته است زیرا کار کرد آن ، اگر کاری داشته باشد- هنوز شناخته شده نیست .

در واقع تا به امروز کارکرد حدود بیش از دو سوم قشر چین خورده نیمکره هنوز شناخته شده و درک شده نیست .

حتی پس از سالهای متمادی مطالعه و تحقیق مستمر ، دانشمندان بدرستی و اطمینان نمیدانند که واقعاٌ کجا محل اندیشیدن ، دلیل آوردن و بخاطر سپردن میباشد .

اما آنها باور دارند که این نوع فعالیت ها در قسمت جلوی نیمکره انجام می پذیرد .

آنچه که بطور قطع و اطمینان در مورد مغز میدانند اینست که کدام قسمت از آن جایگاه احساسات پنج گانه بینائی ،شنوائی ،بویائی ، چشائی و لامسه است ، همچنین این مطلب نیز شناخته شده استکه ، مراکز صحبت کردن و حرکتی در مغز کدامند .

یک قسمت مهم از قشر مغز و نیمکره که هنوز نقشه ای برای آن تهیه نشده است گفته میشود که قسمت تشکیل شده از سلولهای عصبی است که پیامها یا فرمانها را از قسمتی از مغز به قسمت دیگر ارسال میدارد .

این قسمت از مغز که هنوز نقشه آن بطور قطع بدست نیامده است اصطلاحاٌ بنام ((سطوح متحد )) یا بخش مشترک مغز نامیده شده است . این اصطلاح باین جهت به آن داده شده است که دانشمندان باور دارند که این قسمت کار ارتباط فرمانها و پیامها ی رسیده به مغز را و هم چنین معنا دار کردن یا درک این پیامها و فرمانها را بعهده دارد .

برای مثال مرکز درک بینائی در قسمت عقب نیم کره ها میباشد ، اما این مرکز فقط کارش دیدن تنها نیست ، مثلاٌ زمانیکه شما یک سگ را میبینید ، علاوه بر دیدن ، مهربانی ، آشنائی ، وفا و یا مظاهر مخالف دیگری را نیز در ذهن دارید نیز در او تشخیص میدهید .

ممکن است از فکر کردن در مورد سگی که زمانی متعلق بشما بوده است و یا حتی خواندن و شنیدن داستانی در باره یک سگ شاد یا عمگین شوید ، بنابراین مرکز بینائی یا مرکز درک بینائی در این مورد با سطوح دیگر مغز برای بوجود آوردن این احساسات و خاطرات و تجزیه تحلیل آنها میبایست در تماس باشد.

این کار وسیله تعداد زیادی عصب که قسمتی از مغز را به قسمت های دیگر ارتباط میدهند انجام میپذیرد .

مخچه –

مخچه در زیر نیم کره های مخ نهفته است . مخچه هرکس باندازه مشت بسته اوست و مانند نیم کره ها مخچه نیز به دو بخش یا دو قسمت تقسیم شده است که وسیله لایه یا غشاء اعصاب بهم اتصال دارند .

کار مخچه مراقبت از کار ماهیچه هاست و وظیفه هماهنگی آنها را دارد .

بهمین خاطر استکه شما میتوانید راه رفته و یا به اطراف حرکت و اعمال مختلف را انجام دهید .

کار دیگر مخچه دریافت پیام و دستور از حفره های نیم دایره (حلزونی ) داخل گوش داخلی است که وظیفه حفظ تعادل شما را بعهده دارد .

اگر خم شده درحالیکه انگشت شست در موازات ناف و انگشت کوچک به موازات پیشانی قرار گیرد و در این حالت چند بار بدور خود بچرخید وسپس راست شده و راه بروید ، بعلت اینکه حفره های نیم دایره داخل گوش داخلی از حالت تعادل خارج میشود تا زمان تعادل کامل آنها ، نمی توانید تعادل خود را حفظ کنید .

زمانیکه تصمیم به حرکت گرفته میشود ، مخچه تمام وظایف مربوط به حرکت و حفظ تعادل را همزمان در زمان حرکت بعهده میگیرد .

مخچه شما همکاری لازم را برای ماهیچه ها بوجود می آورد بطوریکه آنها به هنگام و بطور دقیق و راحت و نرم حرکت کنند .

اگر مخچه آسیب ببیند ، کنترل ماهیچه ها بشدت مختل میگردد . الکل و مواد مخدر و بعضی از داروها علاوه بر سایر اعضاء بر مخچه نیز تاثیر گذار است که موجب عدم کنترل و تلو تلو خوردن میشود .

بصل النخاع (پیاز مغز )-

بصل النخاع ستونی از رشته هائی استکه نیم کره را به ستون فقرات وصل میکند ، اعصاب در مسیرشان از بالا ترین مراکز مغز به بصل النخاع و از بصل النخاع به بالاترین مراکز مغز عبور میکنند .

این قسمت از مغز وظایف بسیار زیاد و مهمی را انجام میدهد .

برای مثال پائین ترین قسمت بصل النخاع ، مغز حرام ، وظایفی از قبیل تنفس کردن ، جذب و هضم غذا و گردش خون در بدن را انجام میدهد .

ستون فقرات –

ستون فقرات طناب یا رشته های عصبی ای استکه از بصل النخاع شروع و در تمام طول پشت امتداد دارد

این ستون برای محافظت از صدمه دیدن بوسیله زنجیری از استخوانها که ستون مهره ها نامیده میشود پوشیده و در بر گرفته شده است .

این مهره های کوچک غیر همشکل با رویهم قرارگرفتن ستون مهره ها را میسازند .

اطراف ستون فقرات از همان مایعی که اطراف مغز را پوشانده است پوشانده شده است تا از هر آسیب و ضربه ای محافظت گردد . از طرف دیگر این ستون با همان سه لایه یا غشاء مغز نیز که محافظ مغز بود در بر گرفته شده است .

ستون فقرات مسیر یا کانالی را برای عبور اعصاب فراهم آورده است .

اعصاب حسی مسئول نقل و انتقال احساس پنج گانه یعنی بینائی ، شنوائی ، بساوائی و غیره اند و به چشم و گوش و پوست و غیره میرسند .

اعصاب حرکتی وظیفه نقل و انتقال پیامهای حرکتی از مغز میباشند و به ماهیچه ها ی بدن میرسند .

اعصاب سر در مغز جای گرفته اند و کار اصلی آنها مربوط به سر و صورت میگردد.

از ستون فقرات اعصابی منشعب شده که اعصاب محرک نامیده میشوند و در تمام بدن پخش میشوند و به تقسیمات یا شاخه های کوچکتر تقسیم شده و تمام بدن را میپوشانند .

سیستم عصبی ما از اعصتاب مغز و اعصاب محرک و اعصابی که در تمام بدن منتشر شده اند تشکیل میگردد .
منبع :ذهن ورزی

توسط aram

مدیر مجموعه تجسم خلاق

دیدگاهی بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *