فوبی خاص چیست

فوبی خاص چیست

فوبی خاص (Specific Phobia) ترس غیرمنطقی و کاهش ناپذیر از شیء، فعالیت یا موقعیت خاصی است که پاسخ اضطرابی فوری ایجاد می کند، اختلال زیادی در عملکرد به وجود می آورد و به رفتار اجتنابی منجر می شود. فوبیهای خاص نسبتا شایع هستند، به طوریکه میزان شیوع انها در نمونه های جامعه بین 4 تا 8/8 درصد است.

همه از برخی اشیا، موقعیتها یا جانوران می ترسند. شاید شما با دیدن عنکبوت، حیوان جونده یا مار خود را عقب بکشید. یا شاید نگاه کردن از یک محل مرتفع باعث شود بلرزید یا دچار حالت تهوع شوید. امکان دارد ایستادن در راهرویی شلوغ باعث شود احساس ناراحتی یا حتی عصبانیت کنید و به دنبال فضایی باز بگردید. این گونه پاسخها یا ناراحتی که بیزاری نامیده می شوند، شایع هستند و چندان مایه ی نگرانی نیستند. با این حال اگر پاسخ فرد به یکی از این تجربیات با خطر یا تهدیدی که محرک ایجاد کرده است بی تناسب باشد، این فرد مبتلا به فوبی محسوب می شود.ویژگیهای فوبیهای خاص

وضعیت افراد مبتلا به فوبی واقعی شوخی بردار نیست، آنها از اینکه با موضوعی مواجه شوند که از آن وحشت دارند، در حالتی از اضطراب شدید به سر می برند و اغلب برای اجتناب از تماس با آن از هیچ کوششی فروگذار نمی کنند. اضطراب این افراد در موقعیتهایی که باید با محرک فوبیک روبه رو شوند یا هنگامی که امکان گریختن از محرک ترسناک کم می شود، شدت می گیرد. وقتی که افراد فوبیک با موضوع ترسشان روبه رو می شوند، یا انتظار روبه رو شدن با آن را دارند به شدت مضطرب می شوند، گاهی تا بدان حد که دچار حمله ی وحشتزدگی تمام عیار می شوند. انتظار چنین رویارویی هایی آنها را از پای در می آورد و اغلب تجسم می کنند پیامدهای هولناکی به بار خواهد آمد.برای مثال انتظار دیدن کسی که دچار خونریزی شده است، فرد را وحشت زده می کند. دیدن خونریزی کسی خطر واقعی برای فرد نیست. اما ترس فرد از این موقعیت(فوبی خون) باعث می شود که وی از هر موقعیتی که احتمال دیدن خون وجود دارد، نظیر تماشای برخی فیلمها، اجتناب کند. اضطراب او به قدری شدید است که اگر ناخواسته با این موقعیت روبه روشود، مثلا زمانی که کسی دست خود را می برد، احساس ضعف، وحشت و نفس بریدگی می کند.

طبقه بندی فوبی

فوبیها در چند طبقه قرار می گیرند به طوری که شایع ترین آنها به حیوانات، محیط طبیعی و خون یا جراحت مربوط می شوند.

آگورا فوبی

-بیرون رفتن از خانه به تنهایی

-بودن در مکانهای شلوغ

-بودن در مکانهای باز

فوبی اجتماعی

-ملاقات با افراد جدید

-ایراد سخنرانی

-استفاده از توالتهای عمومی

-خوردن در حضور دیگران

فوبی حیوان

-عنکبوتها

-حشرات

-موشها

-مارها

-خفاشها

-سایر حیوانات

فوبی موقعیتی

-تونلها

-سایر مکانهای بسته

-پلها

-هواپیماها

-سایر مکانهای مرتفع

فوبی خون-جراحت

-دیدن خون

-سوزنها یا تزریقات

-دندان پزشکان یا بیمارستانها

-بیماریهای خاص مانند ایدز یا سرطانمیزان شیوع فوبیهای خاص ویرایش

ترسهای غیرمنطقی شدید در کل جمعیت شایع هستند، اما فقط آن دسته از شرایطی که پریشانی زیادی ایجاد می کنند، ملاکهای تشخیصی برای فوبی خاص را برآورده می سازند. میزان شیوع در طول عمر بین 2/7و 3/11 درصد برآورد شده است. برخی فوبیها مانند فوبیهای حیوان، فوبیهای خون-جراحت، فوبی مکانهای بسته و فوبیهای مربوط به دندان را می توان تا دوران کودکی ردیابی کرد. در واقع بررسی کودکان 4 تا 12 ساله نشان داده درصد قابل ملاحظه ای( 6/17 )درصد ملاکهای تشخیصی فوبی خاص را برآورده می کنند.

کودکان به ترسهاس خاصی مانند ترس از تاریکی، غریبه ها، مرگ یا مخلوقات خیالی دچار می شوند؛ با این حال اغلب این ترسها خود به خود از بین می روند. فوبیهای دیگر مانند فوبی خفگی می تواند در پاسخ به رویداد آسیب زای گیر کردن غذا در گلو، ایجاد شود. زنان بیشتر از مردان دچار فوبیهای خاص می شوند و نشانه های فوبی را زودتر پرورش می دهند(10 سالگی برای زنان و 14 سالگی برای مردان).ویژگیهای تشخیصی فوبی خاص ویرایش

-این تشخیص برای افرادی مقرر می شود که دچار ترس محسوس و مداوم می شوند که بیش از حد یا نامعقول است و وجود یا پیش بینی موضوع یا موقعیتی خاص آن را ایجاد می کند(مثل پرواز کردن، ارتفاعات، حیوانات، تزریقات، یا دیدن خون)

-هنگامی که انها با محرک فوبیک روبه رو می شوند، دچار اضطراب فوری، احتمالا به شکل حمله ی وحشتزدگی می شوند.

-آنها تشخیص می دهند که این ترس بیش از حد یا نامعقول است.

-آنها از موقعیت اجتناب نموده یا با اضطراب و پریشانی شدید آن را تحمل می کنند.

-این اختلال فعالیتهای روزمره، یا روابط را مختل می کند و موجب پریشانی می شود.
منبع :dir.wikipg