مقابله با ترس از دندانپزشکی
استرس حضور در دندانپزشكی یكی از اولین و مهمترین چالشهای مردم برای مراجعه به دندانپزشكی است. پژوهشگران حوزه دندانپزشكی سالهاست میكوشند تا راهكارهای مختلف را برای كاستن درد و استرس بیماران بیازمایند كه معمولا ماحصل این پژوهشها در همایشهای علمی در اختیار دندانپزشكی قرار میگیرد.
11 كلید برای مقابله با ترس از دندانپزشكی
1- با ترستان روبهرو شوید: احتمالا موثرترین راهكار برای غلبه بر ترس از دندانپزشكی این است كه با آن روبهرو شویم. پیشرفت تكنولوژی و روزآمد شدن علم دندانپزشكی موجب شده تا مراحل درمان یك دندان بسیار راحتتر و مطبوعتر از سالهای گذشته باشد. پس خاطرات گذشته و ذهنیات خودساخته را دور بریزید و با ترس خودتان روبهرو شوید. بدون شك دندانپزشكی به اندازه تابویی كه در ذهن ساختهاید مهیب و وحشتآور نیست.
2- به علاج واقعه پیش از وقوع بیندیشید: به طور منظم برای چکاپ به دندانپزشك مراجعه كنید، ویزیتهای مكرر از چند راه بهشما كمك میكند: رابطه خوبی با دندانپزشك برقرار میكنید، با مواد و تجهیزات دندانپزشكی و اقدامات معمول در مطب آشنا میشوید، امكان تشخیص زودرس مشكلات دندانی فراهم و نیاز به اعمال دندانی گستردهتر برطرف میشود.
3- دندانپزشك خودتان را انتخاب كنید: انتخاب یك محیط درمانی آرام و دور از هیاهو و دندانپزشكی كه با آرامش و بدون شتاب كار درمانی را انجام میدهد به شما برای غلبه بر ترستان كمك زیادی میكند. رفتار گرم و دوستانه كادر درمانی آرامش را در وجودتان تقویت میكند.
4- دندانپزشكتان را از ترستان مطلع كنید: در مورد ترسهایتان با دندانپزشك صحبت كنید. راهكارهای زیادی برای كاستن از استرس شما حین درمان دندان پزشكی وجود دارد كه دندانپزشك میتواند آنها را به كار ببندد یا شما را برای انجام آنها راهنمایی كند. انتخاب نوع ماده بیحسی، دارودرمانی پیش از شروع كار، توضیح مراحل درمان و معرفی وسایل دندانپزشكی نمونههایی از این موارد است.
5- زمان مناسبی برای درمان انتخاب كنید: اگر امكان دارد، ساعت و روز مناسبی را برای كار دندانپزشكی خود در نظر بگیرید كه چندان تحت عجله یا فشار نباشید. مثلا صبحها یا روزهای پنجشنبه. حتیالمقدور قرار دندانپزشكی را در اول روز بگذارید و شب پیش از آن به اندازه كافی بخوابید.
6- از كارهای ساده شروع كنید: اگر در شرایط اورژانس و همراه با درد به دندانپزشك مراجعه نكردهاید میتوانید درمان دندانهایتان را از كارهای سادهتر و كماسترستر شروع كنید تا تحمل شما برای پذیرش درمانها به تدریج افزایش یابد.
7- حواستان را از محیط پرت كنید: شما میتوانید با تصور درآوردن صحنههای خوشایند و آرامبخش، ذهنتان را از آنچه در دهانتان رخ میدهد، جدا كنید.
به مكانی فكر كنید كه خاطراتی خوش از آن دارید و خودتان را به تصور درآورید كه به آنجا رفتهاید، بر جزئیات حسی تمركز كنید. برای مثال گرمای شن، صدای ملایم آبی كه به ساحل برخورد میكند، آبی درخشان آسمان، یا نوازش باد بر روی صورتتان. خودتان را رها كنید تا تصوراتی كه خلق كردهاید شما را با خود ببرد. هنگامی كه آن مكان خوشایند را به خیال درمیآورید آهسته و عمیق نفس بكشید.
شنیدن صدای موسیقی آرامشبخش میتواند به شما در جدا شدن از محیط كمك كند. میتوانید از پیش تدارك یك هدفن و یك پخشكننده موسیقی را برای خودتان ببینید تا هنگام كار دندانپزشك صدای مته دندانپزشكی شما را آزار ندهد.
8- بخواهید كسی شما را همراهی كند: گاهی حضور یك نفر از اعضای خانواده یا دوستان در مطب دندانپزشكی میتواند به آرامش بیشتر شما كمك كند. مخصوصا اگر برای كارهای سنگین و پیچیده مانند جراحی دندان عقل یا عصبكشی دندان سراغ دندانپزشك میروید.
9- خواب و خوراكتان را تنظیم كنید: سعی كنید شب پیش از مراجعه به دندانپزشكی خواب خوب و راحتی داشته باشید. خوردن غذای سبك با پروتئین بالا، اثر آرامكنندهای بر شما خواهد داشت. پیش از كار دندانپزشكی از خوردن نوشیدنیهای حاوی كافئین بپرهیزید؛ چراكه ممكن است باعث تحریكپذیری و عصبی شدن شما شوند. از طرف دیگر با شكم خالی هم به دندانپزشكی پا نگذارید چراكه كاهش قند خون میتواند منجر به غش كردن شما پس از تزریق آمپول بیحسی شود.
10- با نظارت دندانپزشك دارودرمانی كنید: چنانچه احساس كردید كه استرس بالایی دارید و قادر به كنترل آن نیستید، میتوانید از دندانپزشكتان بخواهید كه برای شما داروی آرامبخش تجویز كند. مصرف این داروها باید زیر نظر دندانپزشكتان انجام شود. خوددرمانی نكنید چراكه ممكن است مصرف برخی داروهای آرامبخش با داروهای دندانپزشكی تداخل داشته باشد.
11- درمان را به وقت دیگری موكول كنید: اگر تحت هیچ شرایطی بر ترس و اضطرابتان چیره نشدید بر انجام كار دندانپزشكی اصرار نكنید و آن را به یك جلسه دیگر موكول كنید. حتی اگر بسیار گرفتارید و وقتدرمانی را پس از چند روز انتظار گرفتهاید. اگر دندانپزشكتان نیز بر انجام كار اصرار كرد یا از امتناع شما ابرو درهم كشید باز هم بر تصمیمتان پافشاری كنید. در نظر داشته باشید كه خلق یك تجربه ناخوشایند میتواند شما را برای همیشه از دندان پزشكی دور كند.
مردم از چه میترسند؟
ترس از دندانپزشكی شدت و ضعف دارد و از حالات خفیف تا شدید و بیمارگونه را شامل میشود. عوامل مختلفی ممكن است موجب بروز ترس و استرس از دندانپزشكی شود.
– تجربه بد: اكثر فوبیهای دندانپزشكی ریشه در تجربه بد یا حتی وحشتزا از دندانپزشكی دارد. این تجارب بد، نهتنها تزریق دردناك آمپول بیحسی، بلكه رفتارهای روانی مانند تحقیر شدن به وسیله یك دندانپزشك را نیز شامل میشود.
درد: مطالعات نشان دادهاند اصلیترین دلیل اجتناب از درمانهای دندانپزشكی ترس از درد است.
– یادگیری مشاهدهای: ترس دندانپزشكی میتواند در اثر شنیدن تجربیات ناگوار یا دیدگاههای منفی دیگران درباره دندانپزشكی شكل گیرد. اگر والدین از دندانپزشك بهراسند، كودكان حتی در غیاب تجربه بد ممكن است با مشاهده رفتار آنان ترس را آموخته و به همان اندازه بهراسند.
– جنبههای فیزیكی محیط: محیط فیزیكی دندانپزشكی نقش مهمی در ترس از دندانپزشكی بازی میكند. بوهایی كه به طور سنتی با دندانپزشكی مرتبط شدهاند و لباسهای سفید و ابزار و وسایلی كه ترس را تداعی میكنند موجب تحریك و فعال شدن پاسخ فرار در بیماران میشوند. تحقیقات نشان دادهاند دیدن سرنگ، احساس تزریق داروهای بیحسی، شنیدن و احساس مته دندانپزشكی از تكرارشوندهترین عوامل تعیینكننده درد و فرآیند ترس هستند.
– احتمال سرایت عفونت و بیماری: ترس از انتقال عفونت و ابتلا به بیماریهای عفونی مانند هپاتیت و ایدز یكی از دغدغههای اصلی مردم امروز است. با اینكه در صورت رعایت نكات ایمنی و بهداشتی چنین احتمالی تقریبا به صفر میرسد، اما انتشار اخبار نادرست در رسانهها و برخی بزرگنماییها باعث شده بسیاری از مردم همیشه ترس پنهانی از انتقال بیماری از راه دندانپزشكی را با خود داشته باشند.
– برخورد سرد و بیعاطفه كادر درمانی: برخورد خشن یا حتی سرد دندانپزشك میتواند درد را تشدید كند و موجب شكلگیری خاطره ناخوشایند از دندانپزشكی شود. در مقابل برخورد دلسوزانه و گرم كادر دندانپزشكی با بیمار میتواند استرس بیمار را كاهش دهد.
منبع :ir-med