محققان دریافتند مغز چگونه در طول انجام مراقبه (مدیتیشن) فعالیت میکند.
مراقبه یا مدیتیشن (Meditation) تمرین رایجی است که گمان می رود در کاهش استرس و اضطراب و افزایش سلامتی انسان تاثیر بسیاری دارد. اما چگونه مغز در زمان مراقبه (مدیتیشن) فعالیت میکند؟ و آیا تکنیک های خاص تاثیرات متفاوتی دارند؟ یک مطالعه جدید ممکن است پاسخی برای این سوالات داشته باشد.
روشهای مدیتیشن یا مراقیه بسیاری وجود دارد نظیر: مراقبه تمرکزی، مانترا و مراقبه هدایت شده. اما با توجه به تقسیم بندی محققان از جمله اسوند داونگر، عصب‌پژوه دانشگاه اسلو، نروژ، تمامی تکنیکها به دو گروه دسته بندی می شوند: مراقبه تمرکزی(meditation concentrative) و مراقبه غیر رهنمودی (meditation nondirective).
مراقبه (مدیتیشن) تمرکزی تکنیکی است که بر تنفس یا افکار خاصی تمرکز میکند تا از بروز افکار دیگر جلوگیری نماید.
مراقبه غیر رهنمودی روشی است که بر تنفس یا صدای خاص تمرکز دارد و البته در این روش هیچ ممانعتی در منحرف شدن ذهن وجود ندارد. بگفته این تیم تحقیقاتی برخی از روش های جدید مراقبه در دسته دوم قرار میگیرند.
اینکه مغز چگونه حین چنین فرآیندهایی عمل میکند پرسشی است که این تیم تحقیقاتی بدنبال پاسخی برای آن هستند.
و نتایج چشمگیر
به منظور تحقیقی که اخیرا در مجله مرزهایی در علوم اعصاب انسان به چاپ رسیده است، محققان به بررسی عملکرد 14 شرکت کننده که در مراقبه آسم Acem، نوعی تکنیک که در دسته مراقبه غیر رهنمودی قرار میگیرد، تجربه بسیاری داشته اند، پرداختند. همه شرکت کنندگان در زمان استراحت و همچنین حین انجام یکی از تکنیک های مراقبه تمرکزی و مراقبه غیر رهنمودی تحت ام آر آی قرار گرفتند.
آنها دریافتند که زمانی که شرکت کنندگان مراقبه غیر رهنمودی انجام میدادند، آن قسمت از مغز که با افکار و احساسات شخصی در ارتباط است به نسبت زمانی که به استراحت می پردازند، فعالیت بیشتری دارد. درحالیکه در زمان انجام مراقبه تمرکزی فعالیت مغز تقریبا برابر زمان استراحت است.
بدین ترتیب، این یافته ها نشان میدهند که مراقبه غیر رهنمودی به مغز فضای بیشتری برای پردازش خاطرات و احساسات میدهد تا مراقبه تمرکزی.
داونگر همچنین افزود: این بخش از مغز در زمان استراحت بیشترین فعالیت خود را دارد و نوعی سیستم عامل مرکزی ارائه میدهد که میتواند در زمانی که فعالیت های بیرونی نیازی به تمرکز فرد ندارد جایگزین شود. نکته قابل توجه اینکه یک فرآیند ذهنی نظیر مراقبه غیر رهنمودی میتواند فعالیت این شبکه را بیشتر از زمان استراحت افزایش دهد.
مزایای مراقبه (مدیتیشن)
مراقبه در ایالات متحده ورزش محبوی است. بنابر بررسی ملی-دولتی که در سال 2006 صورت گرفته ، 9.4% از مخاطبین در 12 ماه گذشته مراقبه کرده بودند. مراقبه علاوه بر تاثیر فوق العاده اش بر کاهش استرس و افزایش سلامتی، از مزایای دیگری نیز برخوردار است. کمی پیش مجله Medical News Today گزارشی از تحقیقی از دانشگاه مونترئال کانادا منتشر کرد در این باره که به وسیله Mindfulness Meditation گونه ای از تکنیک های مراقبه تمرکزی، می توان به افزایش کیفیت خواب و روحیات نوجوانانی که مبتلا به سرطان هستند کمک کرد.
تحقیق دیگری در سال 2012 میلادی که در مجله Alternative and Complementary Medicine به چاپ رسیده به این امر
می پردازد که بیمارانی که از آلزایمر رنج میبرند می توانند به کمک مراقبه با از دست دادن خاطراتشان مبارزه کنند.
داونگر معتقد است با در نظر گرفتن محبوبیت مراقبه و مزایای آن، گروه تحقیقاتی باید به چگونگی مکانیسم عملکرد آن بپردازد. در سالهای اخیر تحقیقات بین المللی درارتباط با مراقبه افزایش چشمگیری داشته است و چندین دانشگاه مشهور امریکایی مبالغ هنگفتی در این زمینه هزینه کرده اند. بنابراین داونگر نتیجه گرفت که ادامه تحقیقات دراین زمینه همچنان از اهمیت بیشماری برخوردار است.
منبع :مجله پزشکی دکتر سلام
