افسردگی فصلی
افسردگی فصلی كه اختلال تاثیرپذیری فصلی (SAD) یاSEASONAL AFFECTIVE DISORDER یا افسردگی وابسته به فصل(افسردگی فصلی) هم نامیده میشود، حالتی است كه هر ساله در یك زمان مشخص رخ میدهد و معمولاً در پاییز یا زمستان آغاز میشود و در بهار یا اوایل تابستان پایان مییابد.
نوع نادری از (SAD) به نام افسردگی تابستانی نیز وجود دارد كه در اواخر بهار شروع شده و در اوایل تابستان یا اواخر پاییز پایان مییابد.
عوامل بوجود آورنده ی افسردگی فصلی :
افسردگی فصلی در فصل پاییز و زمستان مربوط به ترشح هورمون ملاتونین از غده پینه آل در مغز است. این هورمون که "هورمون وابسته به خواب" نیز نام دارد، در تاریکی و هنگام خواب شبانه بیشترین میزان ترشح را دارد. بنابراین در پاییز و زمستان که طول روز کوتاه و طول شب بلند می شود، میزان ترشح این هورمون در بدن افزایش می یابد و در فرد ایجاد علائم افسردگی می کند.
● علائم افسردگی فصلی
كسانی كه از این اختلال رنج میبرند بسیاری از علائم شایع افسردگی مانند غمگینی، اضطراب، بیقراری، بیعلاقگی به فعالیتهای روزانه، انزواگرایی و ناتوانی در تمركز را دارند. این افراد اغلب نشانههایی همچون خستگی مفرط و كمبود انرژی، نیاز شدید به خواب، میل به شیرینی را نیز دارند.
● افزایش علائم افسردگی فصلی زمستان:
▪ خستگی، افزایش نیاز به خواب، كمبود انرژی، کاهش میل جنسی
▪ افزایش وزن، افزایش اشتها، مشكل در تمركز
▪ میل زیاد به تنهایی
علت دقیق این اختلال كاملاً مشخص نیست اما تاثیر عرض جغرافیایی بر (SAD) حاكی از این است كه اختلال فوق به واسطه تغییرات قابلیت در دسترس بودن نور خورشید ایجاد میشود. یك فرضیه این است كه با كاهش نور خورشید ساعت بیولوژیك كه خلق و خو، خواب و هورمونها را تنظیم میكند، در زمستان به نوعی عقب میماند و كندتر میگذرد.
تئوری دیگر این است كه مواد شیمیایی مغز چه موقع اطلاعات را بین اعصاب منتقل میكنند و نوروترنس میتور نام دارند در افراد مبتلا به (SAD) دستخوش تغییراتی میشوند و قرار گرفتن در معرض نور خورشید این عدم تعادل را اصلاح میكند.
● درمان افسردگی فصلی
تحقیقات نشان میدهد نوردرمانی روش موثری برای رفع این اختلال است. گاهی داروی ضدافسردگی به تنهایی یا همراه با نوردرمانی به كار میرود. بیرون بودن از خانه طی روز نیز در كاهش اثرات این اختلال موثر است همانطور كه افزایش میزان نور خورشید در محل زندگی و كار مفید است.
● پیشگیری از افسردگی فصلی
اگر گمان میكنید علائم افسردگی فصلی را دارید با پزشك خود در این مورد مشورت كنید تا تحت آزمایشات و ارزیابیهای لازم قرار گیرید. پزشك شما باید مطمئن شود كه این علائم علت دیگری مانند نوع دیگر افسردگی یا بیماری عمده بالینی ندارند. انواع دیگر افسردگی ممكن است منجر به این شوند كه فرد به خود آسیب رسانده یا حتی خودكشی كند.
در صورتی كه تشخیص ابتلا به افسردگی فصلی در مورد شما داده شده توجه به این موارد میتواند به شما در جلوگیری از بازگشت علائم آن كمك كند.
▪ سعی كنید هر روز حتی هنگامی كه هوا ابری است زمانی را در خارج از خانه بگذرانید.
▪ رژیم غذایی مناسبی داشته باشید كه از مقادیر كافی ویتامینها و مواد معدنی برخوردار باشد. این به حفظ انرژی بیشتر كمك میكند.
▪ هفتهای سه بار و هر بار ۳۰ دقیقه ورزش كنید.
▪ طی ماههای زمستان با یك متخصص مشاوره داشته باشید.
▪ خود را از فعالیتهای اجتماعی دور نكنید ،حضور در اجتماع در مقابله با افسردگی فصلی نقش موثری دارد.