باخ درماني (روش دارويي باخ)
اين روش درماني يك نظام داروهاي طبي گياهي است كه دكتر ادوارد باخ (1936-1880) پرورش داد.
پيشينه
ادوارد باخ پزشكي انگليسي بود كه افزون بر طبابت در مقام باكتري شناس نيمه وقت در بيمارستان يونيورسيتي كالج لندن كار مي‌كرد. آن بيمارستان اعلام كرد كه كاركنان پزشكي بايد به طور تمام وقت در بيمارستان كار كنند ولي دكتر باخ از اين دستور خرسند نبود و استعفا داد و باكتريولوژيست و پاتولوژيست نيمه وقت بيمارستان هوميوپتي لندن شد. در اين زمان او كتابي با عنوان «بيماري حاد: فرضيه‌اي علمي» نوشت و چاپ كرد و به زودي چنان شهرتي يافت كه مطب او در خيابان هارلي لندن همواره پر از انبوه بيماران بود و او ناگزير بيمارستان هوميوپتي را ترك كرد و آزمايشگاه خود را تأسيس كرد.
در اين وضعيت اجتماعي و اقتصادي خوب بود كه دكتر باخ ناگهان از طبابت و آزمايش‌هاي شيميايي دست كشيد، مطب و آزمايشگاه خود را تعطيل كرد، و به مناطق كشاورزي ويلز رفت تا به تحقيق دست اول در گياهان داراي خواص درماني بپردازد. او تا پايان عمر خود به اين كار پرداخت و 38 داروي گياهي از گياهاني كه در جزاير بريتانيا و قاره اروپا يافته بود استخراج كرد و پرورش داد. او در سال 1931 كتابي ديگر با عنوان «خود را درمان كن» ـ شرح علل حقيقي و درمان بيماري‌هاي چاپ كرد، و در سال 1933 سومين كتاب او به نام «دوازده شفابخش» چاپ و نشر شد. نظام پزشكي حاكم در انگلستان به اين خاطر كه او داروهاي خود را تبليغ مي‌كرد مخالف او بود ولي با در نظر گرفتن شهرت و محبوبيت او جرأت نكرد نام او را از فهرست پزشكان رسمي حذف كند.
زندگي او، چون زندگي‌هاي ديگر پيشگامان دانش، از زماني كه به تحقيق و ابتكار همت گماشت دشوار شد. پزشكان آشنا با او تصور مي‌كردند او «خل» شده است، و دوستانش تأسف مي‌خوردند كه پزشكي با استعدادهاي برجسته او طبابت را ترك كرده است. اما دكتر باخ باور داشت كه كار تحقيقي او ارزشمندتر از طبابت ساده‌اي است كه هر طبيب ديگر نيز مي‌تواند انجام دهد و به تحقيقات دارويي خود تا پايان عمر كوتاهش ادامه داد. او آزمايش‌هايش را ابتدا روي خود اجرا مي‌كرد. او مردي ضعيف‌البنيه و آسيب‌پذير بود و در سال 1936 در 56 سالگي سكته كرد و اندكي بعد فوت كرد.
داروهاي باخ چيستند؟
دكتر باخ ثابت كرد، دست كم به حد رضايت خودش، كه شبنم گرم روي برگ و گل گياهان دارويي خواص شفابخش گياهي را كه او از روي آن گردآوري مي‌شود با خود دارد. چون گردآوري شبنم سحرگاهي از روي برگ و گل گياهان براي تهيه و عرضه داروها كاري فوق‌العاده دشوار از نظر علمي و خيلي گران هزينه از نظر اقتصادي بود او به فكر افتاد كه گل‌ها و برگ‌هاي گياهان داراي خواص شفابخش را در شيشه محتواي آب خالص چشمه گذارد و به مدت چند ساعت در نور خورشيد قرار دهد. او كشف كرد كه اين كار طريقي بسيار مؤثر براي بارور كردن آب شيشه با خواص شفابخش گياه بود. او اندكي نوشابه بِزَندي در آب هر شيشه مي‌ريخت كه به حفظ خواص شفابخش گياه در آب كمك كند. پس از آن، او چند قطره از آن مايع را درون شيشه كوچكي كه يك اونس (28 گرم) آب خالص چشمه داشت مي‌ريخت و به بيمار مي‌داد و به او راهنمايي مي‌كرد كه چهار قطره از آن را چهار بار در روز با اندكي آب بنوشد. اگر تهيه دارو به چند بخش گياه چون غنچه و گل و برگ و شاخه‌هاي نازك و ريشه و پوست گياه نياز داشت اين اجزاء همگي نيم ساعت در آب چشمه جوشانده مي‌شد و سپس مايع دارويي به طريق پيشين آماده مي‌گرديد.
دكتر باخ ادعا مي‌كرد كه داروهاي پرورش يافته به روش او مي‌توانند آشفتگي‌هاي عصبي و عاطفي و رواني را كه هر از گاهي گريبان همه ما را مي‌گيرند بهبود بخشند. بر اين اساس تصور مي‌شود كه داروهاي او بيش تر براي درمان اختلالات عصبي و ذهني ـ رواني هستند تا درمان بيمارهاي جسمي، به عنوان مثال، او براي انواع بيماري فوبيا (ترس) گياه Mimulus ، براي بي‌ارادگي و ضعف تصميم‌گيري گياه كلّه سردوا، براي بي‌اعتقادي و سستي ايمان، گياه گل سپاس، و براي اوهام و افكار وسواسي، گياه شاه بلوط سفيد را تجويز مي‌كرد. ولي او داروهايش را براي امراض جسمي نيز مفيد مي‌دانست و نه تنها فهرستي از آن‌ها را در كتاب‌هايش عرضه كرده بلكه گاهي پيش‌تر رفته و مخلوطي از پنج گياه دارو را به عنوان درماني عمومي براي هر وضعيت اضطراري معرفي كرده است. او اين مخلوط را «داروي نجات» ناميده است.
چگونگي اجراي روش باخ درماني
پزشكان اجرا كننده اين روش دارويي برجسته امروزه اندكند ولي همه آنان آن را تحسين مي‌كنند و ارزشمند مي‌دانند. دكتر الك فوربس كه پزشكي بسيار با تجربه در پليموت انگلستان است داروهاي باخ را همواره در طبابت خود استفاده مي‌كند. او در ابتداي اين كار داروهايي را كه دكتر باخ و ديگر پزشكان مجري روش دارويي باخ كه در اين باره مقالات نوشته‌اند براي هر بيماري پيشنهاد كرده‌اند استفاده مي‌كرد ولي امروزه بيش‌تر آن‌ها داروهاي باخ را در درمان‌هاي خود استفاده مي‌كنند كه خود پس از سال‌ها تجربه مي‌دانند در درمان امراض عصبي و رواين و عاطفي مفيدند.
تجربه سي‌ساله او در استفاده از داروهاي باخ گواهند كه اين داروها به ويژه در درمان اختلال‌هاي عصبي و رواني و عاطفي دست كم به اندازه ديگر داروهاي شيميايي مصنوعي معمول در نظام پزشكي حاكم مؤثر و مفيدند افزون بر اين، داروهاي باخ دو برتري برجسته بر داروهاي مصنوعي معمولي دارند: هزينه بسيار اندك و توليد نكردن آسيب‌ها و زيان‌هاي جانبي.
دكتر باخ داروهاي خود را بيش‌تر در درمان افسردگي رواني، اختلالات عصبي ـ رواني، تنش و نگراني، و روان رنجوري بسيار شايعي كه معروف است به بيماري اسكيزوفرنيا استفاده مي‌كرد، و دكتر فوربس نتايج درماني خيلي خوب با بيماراني كه آن بيماري‌ها را داشته‌اند كسب كرده است. او به بيماراني كه داروهاي باخ مي‌دهد راهنمايي مي‌كند كه مصرف داروهاي شيميايي مصنوعي را كه ديگر پزشكان پيش‌تر به آنان داده‌اند به تدريج كم كرده و سرانجام به كلي ترك كنند. او مي‌گويد بيش‌تر اين گونه بيماران خود بسيار مشتاقند كه از اسارت و اعتياد داروهاي شيميايي غير طبيعي كه پزشكان معمولاً خيلي ساده و بي‌توجه و اغلب به مقدار بيش از نياز به اكثر بيماران مي‌دهند آزاد شوند زيرا از عوارض جانبي آن‌ها بيزارند و از خطرات مصرف طويل مدت آن‌ها وحشت دارند. آمار دكتر فوربس كه در طول سي‌سال گذشته به دقت گردآوري شده نشان مي‌دهد كه 70 درصد اين بيماران با داروهاي باخ بهبود مي‌يابند؛ با هزينه‌اي كم‌تر از هزينه داروهاي شيميايي غيرطبيعي كه پزشكان تجويز مي‌كنند.
دكتر فوربس مشاهده كرده كه هر از گاهي استفاده از داروهاي باخ با عوارض ناخوشايند همراه بوده‌اند ولي پيگيري‌هاي تحقيقي او آشكار كرده‌اند كه اين‌ها نتايج كم كردن مصرف داروهاي شيميايي غيرطبيعي كه بيمار مصرف مي‌كرده يا نتايج ترك يكباره آن‌ها بوده‌اند. داروهاي باخ هيچ‌گونه خطر و آسيب و ناراحتي جسمي يا رواني توليد نمي‌كنند و استفاده دراز مدت آن‌ها كاملاً بي‌خطر است. در تجويز داروهاي باخ مقادير دارويي معين وجود ندارد و هر پزشكي با تكيه بر تجربيات خود و نيازهاي شخص بيمار در اين مورد تصميم مي‌گيرد.
تجربه يك پزشك انگليسي مجري رشو دارويي باخ بسيار جالب است. او هنگام مطالعه يك متن چيني كهن متعلق به آيين تائوئيسم روشي خاص در انتخاب و تجويز دارو كه تائوئيست‌هاي چيني اجرا مي‌كرده‌اند مي‌يابد و تصميم مي‌گيرد آن را با بيمارانش آزمايش كند. شرح او چنين است «ابتدا بيمار را در صندلي راحتي مي‌نشانم و مطمئن مي‌شوم كه او راحت و آرام است. به بيمار راهنمايي مي‌كنم چگونه عضلات خود را شل و منبسط كند و به آرامش دست يابد. صندلي خود را نزديك صندلي او و ميز جعبه شيشه‌هاي داروهاي باخ را نزديك صندلي خود قرار مي‌دهم. سپس دست چپ بيمار را با دست راست خود مي‌گيرم. خود نيز مي‌كوشم در كمال آرامش باشم و به هيچ چيز فكر نكنم و كل ذهن و حواس خود را روي دستانم متمركز كنم. پس از يكي دو دقيقه سكوت و آرامش احساس نوعي «ارتباط» مي‌كنم. آن‌گاه دست چپ خود را درون جعبه داروها فرو مي‌كنم و تك به تك 38 داروي باخ را لمس مي‌كنم. در تماس با برخي شيشه‌ها نوعي واكنش خاص حس مي‌كنم نوعي خارض يا لرزش خفيف كه پشت سرم آغاز مي‌شود و در همه بدنم مي‌گردد. شيشه دارويي را كه چنان واكنشي برانگيخته برمي‌دارم و كنار مي‌نهم. به اين طريق يك يا چند دارو كه شمار آن‌ها هيچ گاه از شش بيش‌تر نمي‌شود برگزيده مي‌شود.
دارو يا داروهايي كه بيمار نياز دارد انتخاب شده‌اند و من بي‌ترديد آن يا آن‌ها را تجويز مي‌كنم». تجربيات متعدد اين پزشك انگليسي و پيگيري نتايج داروهايي كه به اين طريق انتخاب و تجويز شده‌اند به او ثابت كرده‌اند كه اين روش قابل اعتماد و به واقع بسيار مؤثر است. اين روش ابتكاري تجويز داروهاي باخ به پزشك امكان مي‌دهد روند معمول پزشكي را معكوس كند و اجازه دهد كه تشخيص بيماري به كمك دارو صورت گيرد.
چرا روش دارويي باخ مؤثر است؟
واقعيت اين است كه هيچ كس پاسخ آن پرسش را نمي‌داند گرچه فرضيه‌هاي علمي و شهودي متعدد در شرح اين مسئله در مجلات و كتب عرضه شده‌اند. آثار شفابخش داروهاي باخ ربطي به تراوش مواد شيميايي گياه به درون آب ندارد. بررسي آب‌هاي داروهاي باخ نشان مي‌دهد كه تفاوت شيميايي در آبي كه برگ و گل گياه در آن گذاشته شده و چند ساعت در پرتو خورشيد قرار گرفته پديد نيامده است. پاسخ مسئله به نظر مي‌رسد در انتقال انرژي ناديدني گياه به درون آب باشدـ نوعي نفوذ «قدرت گياه» به درون ملكو‌ل‌هاي آب. اين فرايند به نوعي شبيه روش دارويي هوميوپتي است ولي بر كنار از ترتيب خاص كاهش و رقت فوق‌العاده كه آن روش به كار مي‌گيرد. دكتر فوربس باور دارد كه ماده گياهي خواص انرژيايي خود را به طريقي هنوز ناشناخته به درون آب انتقال مي‌دهد.
آشكار است كه پژوهش‌هاي متعدد براي شناخت عملكرد داروهاي باخ بايد صورت گيرند. اين پژوهش‌ها مي‌توانند پهنه‌اي عظيم به روي ادراك انسان بگشايند. پهنه‌اي چنان عظيم كه امروزه حتي تصورش دشوار است. اما اجراي آزمايش‌هاي دو طرفه كورباليني كه روش استاندارد كلاسيك سنجش دارو هستند روي داروهاي باخ خيلي دشوار است. آزمايش داروهاي باخ بايد از نوع ابتكاري خاص آن‌ها باشد به نظر من مي‌رسد كه در دنياي علمي ـ صنعتي معاصر تنها دانشمندان برجسته علوم جديد فيزيك هسته‌اي و شيمي هسته‌اي و فيزيك كوانتوم و الكترونيك كه با اصول و عملكرد انرژي‌هاي ناديدني ذرات بنيادي اتمي آشنايند مي‌توانند ماهيت عملكرد داروهاي باخ را بفهمند. اگر مي‌توانيد بفهيمد كه شارژ منفي الكترون گردنده به دور هسته اتم و شارژ مثبت پروتون درون هسته اتم چگونه چراغي را كه زير آن نشسته‌ايد نور افشان كرده‌اند؛ اگر مي‌توانيد بفهميد كه هسته ناديدني اتم ناديدني عنصري ناديدني به نام هيدروژن چگونه مي‌شكند و با همتاهاي خود تركيب مي‌شود تبديل به هسته ناديدني اتم ناديدني عنصري ناديدني به نام هليوم مي‌شود و در اين فرايند تبديلي نور و حرارت ستاره خورشيد را در سراسر منظومه شمسي مي‌پراكند؛ اگر مي‌توانيد بفهميد كه يك تراشه الكترونيكي رايانه كه تنها چند سانتي متر مربع وسعت و دو سه ميلي‌متر قطر دارد چگونه مي‌تواند هزارها و ميليون‌ها نكته اطلاعاتي را در كسري از يك ثانيه پردازش رياضي ـ منطقي كند؛ اگر مي‌توانيد بفهميد امواج ذره‌اي كه فيزيك‌دانان آن را نوترينو مي‌نامند چگونه از يك سوي كره زمين وارد آن مي‌شوند، از طول قطر ومركز بسيار فشرده و بسيار داغ آن عبور مي‌كنند، و از سوي ديگر خارج مي‌شوند مي‌توانيد چگونگي عملكرد داروهاي باخ را نيز بفهميدـ به همين سادگي است!
روانپزشك سوئيسي دكتر كارل گوستاويونگ در آخرين كتاب خود انسان و سمبول‌هايش مي‌گويد «چون پديده‌هاي فراسوي حد ادراك معمولي ما بيشمارند همواره مجبوريم با استفاده از عبارات سمبوليك نگره‌هايي از آن‌ها عرضه كنيم كه نه خود به درستي آن‌ها را مي‌فهميم و نه مي‌توانيم آن‌ها را براي ديگران توضيح قابل فهم دهيم…
انسان اگر به اندازه كافي هوشمند باشد چاره‌اي ندارد جز پذيرش اين واقعيت كه هرگز چيزي را كاملاً درك نمي‌كند زيرا ما هنوز ماهيت اساسي ماده و انرژي را به درستي نمي‌شناسيم».
آيا روش دارويي باخ مي‌تواند نوعي روانكاوي زيركانه باشد؟
دكتر فوربس مي‌گويد:«احتمال آن نيست زيرا من نمي‌كوشم روش‌هاي روانكاوي را با هيچ يك از دو گروه بيمارانم (آنان كه داروهاي شيميايي غير طبيعي معمول را مصرف مي‌كنند و آنان كه داروهاي باخ را مصرف مي‌كنند) به كار گيرم، با اين وجود نتايج داروهاي باخ دست كم به همان خوبي هستند كه نتايج داروهاي شيميايي غيرطبيعي معمولي هستند».
منبع: انتشارات ياهو
