تکنیک های تقویت تمرکز
چرا برخی میتوانند تمرکز حواس داشته باشند و برخی دیگر از آن بی بهره اند؟
دلیل آن هرچه باشد راههایی برایي تقويت تمركزدر افراد وجود دارد که در این مقاله به برخی از آنها اشاره میکنیم.
تقويت تمركز به تمرین نیاز دارد. ممکن است در هنگام شروع تمرینات ابتدا پیشرفت کمی را حس کنیم، ولی وقتی 4 تا 6 هفته که از پرورش یادگیری مهارتها گذشت، شاهد پیشرفت های قابل توجهی خواهید شد.
برای شروع تمرینات باید موارد زیر را تمرین کنیم:
1- حواست را جمع کن: این شیوه ممکن است ظاهرا ساده به نظر بیاید، ولی در عین حال بسیار موثر است. وقتی که حواستان پرت میشود و ذهنتان سرگردان است مرتب به خودتان هشدار دهید که ” حواست را جمع کن “. این روش کم کم باعث میشود که توجه شما به موضوع مورد نظرتان جلب گردد.
2- روش عنکبوتی: اگر شما تار عنکبوتی را تحریک کنید، تار تکان میخورد و عنکبوت نسبت به جنبش تار از خود واکنش نشان داده و میخواهد علت حرکت را بیابد. ولی وقتی این عمل چندین بار تکرار شود، خواهید دید که عنکبوت دیگر نسبت به حرکت تار هیچ عکس العملی از خود نشان نمی دهد و متوجه میشود که حشره ای به دام او نیفتاده است. این روش را یاد گرفته و ذهن خود را پرورش دهید و در برابر حواس پرتی تسلیم نشوید. شما باید تمرکزتان را بر روی هدفی که در ذهن دارید، حفظ کنید.
3- فرصتی برای افکار مزاحم: در طول روز زمان ویژه ای را به فکر کردن درباره مسائلی که به ذهن شما خطور میکند و تمرکزتان را بهم میزند اختصاص دهید. به طور مثال ساعت 4:30 تا 5 بعدازظهر زمانی است که شما میتوانید به این افکار بپردازید. هنگامی که این افکار مزاحم در طول روز به ذهن شما خطور کرد و باعث نگرانی شما شد، به یاد بیاورید که زمان ویژه ای را برای آنها در نظر گرفته اید و اجازه دهید که از ذهن شما خارج شود. کسانی که از این روش استفاده کرده اند، توانسته اند 35% از افکار مزاحم را در طول 4 هفته در خود کاهش دهند و این تغییر بزرگی است.
4- چوب خط زدن برای افکار مزاحم: کارت های کوچکی درست کنید و آنها را به سه قسمت مساوی تقسیم کنید، یک قسمت را به صبح و یک قسمت را به بعداز ظهر و قسمت سوم را به شب اختصاص دهید. هر بار که حواستان پرت شد، یک خط در قسمت مخصوص بکشید و برای هر روز یک کارت برای خود تهیه کنید. به مرور متوجه خواهید شد که تعداد خطها روز به روز کاهش مییابد و این واقعا جالب است.
5- زمان استراحت: وقتی که ما برای مدت طولانی مینشینیم، خون بدن ما به دلیل نیروی جاذبه، به طرف پایین ترین نقطه بدن یعنی پاها کشیده میشود. ماهیچه های ما همانند یک پمپ عمل میکنند. هنگامی که پس از نشستن راه میرویم، خون به طور یکنواخت به سراسر بدن میرسد. در نتیجه اکسیژن بیشتری به مغز شما میرسد و احساس شادابی و سرحالی میکنید.
6- عوض کردن موضوع: بسیاری از دانش آموزان به وسیله تغییر موضوع مطالعه به تمرکزشان کمک میکنند. شما هم میتوانید هر 2 ساعت را به مطالعه یک درس اختصاص دهید و پس از آن موضوع را عوض کنید.
7- جایزه و پاداش: هنگامی که کاری را به طور کامل انجام دادید، به خودتان پاداش دهید. کار شما ممکن است خیلی کوچک و یا بزرگ باشد. شما هم میتوانید متناسب با کارتان برای خود جایزه و یا پاداش در نظر بگیرید. این جایزه میتواند خواندن یک مطلب جالب و دیدن یک فیلم و یا هر چه شما دوست دارید باشد.
تکنیک هایی برای تمرکز
تکنیک هایی برای افزایش فعالیت ذهنی
یکی از مهمترین تکنیکهایی که باعث افزایش قدرت یادگیری میشود، افزایش فعالیت ذهنی است. میزان واکنش ما نسبت به مطالب تحت تاثیر حالات روحی، علایق، انگیزهها و فنون مورد استفاده در مطالعه تغییر میکند. هر چقدر این واکنش نسبت به مطالبی که مطالعه میکنیم بیشتر باشد، آنها بیشتر و بهتر در ذهن ما جای خواهند گرفت. برای ایجاد واکنش فعالانه ذهن میتوانید از روشهای معرفی شده در این مقاله استفاده کنید:
1- گرم کردن: ذهن ما نیز مانند جسم ما برای اینکه ورزیده تر باشد و کارش را بهتر انجام دهد، نیاز به گرم کردن دارد. در پانزده دقیقه اول مطالعه نیروی ما صرف گرم کردن مغز در جهت تمرکز روی موضوع مورد نظر میشود. بنابراین کارآیی فرد در 15 دقیقه ی اول کمتر است. حتما تا به حال متوجه شده اید که در دقایق اول امتحان فهم سوالات و پاسخ دادن به آنها تا اندازه ای مشکل است. اما بعد از چند دقیقه با سهولت بیشتری موفق به پاسخ دادن به سوالات میشوید. پس اگر شروع درسی برایتان مشکل بود، دلسرد نشوید و به مطالعه ادامه دهید. وقتی ذهنتان آماده شد با سرعت بیشتری مطالب را فرا خواهید گرفت.
بطور کلی بهترین راه برای گرم کردن ذهن، مرور مطالب گذشته است. این کار علاوه بر آماده کردن مغز، باعث میشود که بهتر بتوانید بین معلومات جدید و دانسته های قبلی ارتباط برقرار کنید.
2- تکرار کردن: همانطور که ذکر شد، مرور و تکرار مطالب گذشته به فهم مطالب جدید کمک قابل توجهی مینماید؛ چون باعث میشود ذهن فعال تر شود.
3- اثر “بالارد”: این اثر مربوط به قسمت ناخودآگاه ذهن میباشد. در حقیقت بعد از مطالعه قسمتی از مغز هنوز به فعالیت خود در زمینه یادگیری و یادآوری مطالب خوانده شده، ادامه میدهد.
برای تقویت و ادامه این حرکت ذهنی باید:
اولاً، نسبت به مطالب در خود علاقه ایجاد کنید، زیرا ثابت شده مطالب مورد علاقه زمان کمتری میبرد. حتی تظاهر به داشتن علاقه به یک مطلب قدرت یادگیری را افزایش میدهد.
ثانیاً، در خود انگیزه ایجاد کنید. اهمیت یادگیری مطالب را برای خود مشخص کنید تا با هدف و انگیزه بیشتری مطالعه کنید.
ثالثاً، پس از مطالعه مطالب مشکل، به ذهن خود کمی استراحت دهید. چون هر چقدر مطالب مشکل تر باشد و قوای ذهنی بیشتری را بکار گیرد، حرکت ناخودآگاه ذهن بیشتر خواهد بود.
جالب است بدانید بسیاری از کشفیات مهم مانند کشف انسولین که توسط “بانتینگ” صورت گرفت، در اثر فعالیت قسمت ناخودآگاه ذهن و در خواب حاصل شده است.
تکنیک یادگیری یک بار برای همیشه
این روش که یکی از قویترین روش های یادگیری است در سال 1996 توسط فردی به نام رابینسون ابداع شد. در این روش سعی بر این است تا با ایجاد زمینه ای در ذهن قبل از مطالعه، روند یادگیری فعال تر و آسان تر گردد. (SQ3R) مخفف این کلمات است: پیش خوانی (Survey)، سؤال سازی (Question)، خواندن (Read)، بازگویی و تعریف (Recite) و مرور (Review).
در ادامه به مراحل مختلف این روش اشاره میکنیم:
پیش خوانی: سعی کنید برای پیش خوانی از روش زیر استفاده نمایید:
– نگاهی سریع و گذرا به متن بیندازید.
– نکات مهم و کلیدی را بیابید.
– سؤالات و تمرین های آخر درس را مرور کنید.
– پاراگراف اول و آخر و خلاصه درس را به شیوه ای گذرا بخوانید.
سؤال سازی: در ذهن خود سؤالاتی راجع به موضوع درس بسازید. برای این کار میتوانید:
– عناوین و تیترها را بصورت سؤال درآورید.
– از خود بپرسید: “راجع به این موضوع چه میدانم؟”، “معلم راجع به این موضوع چه چیزهایی میگفت؟” و سؤالاتی از این قبیل.
خواندن: متن درس را بطور کامل بخوانید. در هنگام خواندن:
– به دنبال جواب سؤالاتی باشید که در ذهن خود ساخته بودید.
– به سؤالات آخر درس جواب بدهید.
– زیر نکات مهم خط بکشید.
– اگر مطلبی را درست نفهمیده اید، دوباره آن را بخوانید.
بازگویی و تعریف مطالب: بعد از آنکه خواندن یک بخش به پایان رسید، به بازگویی مطالب آن بپردازید.
– مطالب درسی را از حفظ برای خود تکرار کنید و یا خلاصه نویسی کنید.
– در تکرار مطالب از روشی که متناسب با تکنیک یادگیری تان است، استفاده کنید و به خاطر داشته باشید که هر چه بیشتر از حواس پنجگانه خود استفاده کنید، مطالب بهتر در حافظه تان جای میگیرد.
قدرت یادگیری 3برابر میشود با: دیدن، بیان کردن، شنیدن.
و این قدرت 4برابر میشود با: دیدن، بیان کردن، شنیدن و نوشتن!
مرور مطالب: بعد از آنکه مطالب را بطور کامل خواندید و برای خود بازگو کردید، نوبت به مرور مطالب میرسد.
– روز اول: بلافاصله بعد از مرحله تعریف و بازگویی، 5 دقیقه سریع مطالب را مرور کنید.
– 24 ساعت بعد: کتاب را ورق بزنید و به نکات مهم نگاهی بیندازید، به مدت 5 دقیقه این کار را انجام دهید.
– یک هفته بعد: به مدت 5 دقیقه مطالب درسی را مرور کنید. برای مطالبی که به نظرتان سخت تر است بیشتر وقت بگذارید.
– و به همین ترتیب هر چند وقت یکبار مطالب را مرور کنید تا هنگام امتحان به مشکلی برخورد نکنید.
به خاطر داشته باشید:
کسانیکه مطلبی را 6 بار پیاپی میخوانند در مقایسه با کسانی که در 6 نوبت و هر بار 5 دقیقه. این کار را میکنند، درصد یادگیری کمتری دارند.
منبع :1moshaver.