درس زندگي 98
حسادت شما رضايت و خوشبختي است که شما فکر ميکنيد ديگران تجربه ميکنند
براي بيشتر ما، زندگي ايدهآل زندگي است که ما در اختيار نداريم. در واقع، زندگي ايدهل زندگي است که ديگران دارند. در اين زمينه، يک ضربالمثل فرانسوي ميگويد: «آنچه نميتوانيد بدست آوريد دقيقاً آن چيزي است که برازندهي شماست.» آنچه بسياري از ما را ناراحت- حتي کاملاً رقتانگيز- ميکند باورهاي غيرمنطقي و نادرستمان دربارهي اينکه ديگران چقدر خوشبخت هستند، ميباشد. ما به طرز عجيبي فکر ميکنيم که بيشتر افراد در جوامع غربي خوشبختتر از ما هستند. با اين حال، اين طرز تفکر با واقعيت فرسنگها فاصله دارد. جوزف روکس ميگويد: «من به آنچه ندارم نگاه ميکنم و خود را بدبخت ميپندارم؛ ديگران به آنچه من دارم نگاه ميکنند و من را خوشبخت ميدانند.»
افتادن در دام اين تفکر که عملاً ديگران داراي زندگي بسيار آسانتر و خوشبختتري نسبت به شما هستند، بسيار آسان و ساده است. هميشه دوستان، خويشاوندان، همسايگان يا چهرههاي مشهوري هستند که داراي خانههاي بزرگتري ميباشند، با ماشينهاي گرانقيمتتري رانندگي ميکنند، لباسهاي گرانتري ميپوشند، شغلهاي بهتري دارند يا عشاق جذابتري دارند. اينکه آنها چقدر خوشبخت هستند موضوع ديگري است. اگر آنها نسبت به افرادي حسادت بورزند که چيزهايي در اختيار دارند که آنها ندارند، آنها قطعاً خود را خوشبخت نميدانند.
مشخصاً، يکي از مهمترين عوامل براي لذت بردن از زندگي تا سر حد ممکن عدم حسادت به ديگران است. حسادت شما، در حقيقت، رضايت و خوشبختي است که شما فکر ميکنيد ديگران در حال تجربه کردن آن هستند- اما در واقع آنها تجربه نميکنند. حقيقت اين است که بسياري- و شايد اکثر- افرادي که ما به آنها حسادت ميکنيم هيچ خوشبختتر از ما نيستند. حتي بسياري از ثروتمندان و افراد مشهور سزاوار حسادت ما نيستند. خواننده و بازيگر زن باربارا استريساند در اينباره ميگويد: «اُه خدايا، به من حسادت نکن، من دردهاي خود را دارم.»
حسادت به ثروتمندان و افراد مشهور عملي نسبتاً نسنجيده و حسابنشده است با توجه به اين حقيقت که بسياري از اين افراد خوشبخت نيستند. اگر قرار است به کسي حسادت کنيد، به افراد فقير خوشبخت و به محرومان خوشبخت اين جهان حسادت کنيد. بدون شک، خوشبخت بودن به انجام عملي از سوي آنها نياز دارد. لُپ کلام اين است که تجربهي حسادت عملاً هيچ سودي به همراه نخواهد داشت. حسادت يک بار کاملاً سنگين براي حمل کردن است چون تحقير و نفرت را پرورش ميدهد. يک انسان فرزانهي ناشناس در اينباره ميگويد: «حسادت هم چون اسيد است؛ هر آنچه را که در ظرف موجود باشد، نابود ميکند.»
صرفنظر از اينکه چقدر سخت تلاش ميکنيد، شما نميتوانيد توامان هم حسود و هم خوشبخت باشيد صرفاً چون که حسادت همدست بدبختي است. حسادت حتي به يک نفر نيز اشتباه است. چرا برخي ثروت ديگران را آنقدر بزرگ ميشمارند و آن را آنچنان تحسين ميکنند که از ثروت خود ناراضي ميشوند؟ چه فايدهاي در اين کار نهفته است؟ مقايسهي موقعيت خود با موقعيت ديگران ميتواند به توهم و نااُميدي منتهي شود. شما به شکل غيرمنصفانهاي نسبت به ديگران به خوبي فکر ميکنيد و از خود متنفر ميشويد.
در حاليکه بازي مقايسه را انجام ميدهيد، چرا آن را دو طرفه بازي نکنيد؟ شايد شما بخواهيد در يکي از کشورهاي فقير و بدبختي هم چون سيرالئون يا افغانستان زندگي کنيد جايي که فقر گسترده، فقدان مراقبتهاي بهداشتي، سوءتغذيهي جدي، خشونت پيوسته و جنايت دائمي و هميشگي منجر به اين شده است که شاخص اميد به زندگي به کمتر از چهل و هشت سال برسد. در اين يادداشت، هلن کلر به ما توصيه ميکند: «به جاي مقايسهي سرنوشت خود با سرنوشت آنهايي که خوشبختتر از ما هستند، ما بايد آن را با سرنوشت اکثر زيادي از همنوعانمان مقايسه کنيم. در اين صورت، مشخص ميشود که ما در ميان طبقهي خوشبخت قرار داريم.»
فرمول غلبه بر حسادت به ديگران خيليها هم پيچيده نيست. خود را آرام کنيد و نعمتها و موهبتهاي خود را بيشتر بشماريد! حداقل يکبار در هفته به امکانات بزرگي که کشورتان در اختيار شما قرار داده و بقيهي کشورها از آن بيبهرهاند، فکر کنيد. وقتي احساس محروميت ميکنيد بدليل اينکه شخصي چيزي را در اختيار دارد که شما نداريد، در ذهن بسپاريد که ميلياردها نفر در کشورهاي ديگر با رضايت هر چه تمامتر حاضرند جايشان را با شما عوض کنند.
اگر اين اواخر از زندگي لذت نبردهايد، شکرگزاري نسبت به آنچه که داريد براي رفاه و آسايش شما معجزهآميز است. يک انسان فرزانهي ناشناس در اينباره ميگويد: «فقط به اين فکر کنيد که اگر آنچه را که الان در اختيار داريد از دست بدهيد و سپس دوباره آن را بدست بياوريد، چقدر خوشحال خواهيد شد.» از زمان براي ارج نهادن به نعمتهايي که در اختيار داريد– هم چون سلامتيتان، خانهتان، دوستانتان، دانش و آگاهيتان و تواناييهاي خلاقانهتان- استفاده کنيد تا زماني براي حسادت به ديگران نداشته باشيد.
براي خوشبخت بودن، شما بايد از بسياري از چيزهايي که زندگي به شما هديه داده– واگر درست و حقيقي به آنها نگاه کنيد، چيزهاي بسياري بيشتري وجود دارد- قدردان باشيد. براي شناسايي بيشتر چيزهايي که بايد قدردان آنها باشيد، اين ايده اُپرا وينفري را انجام دهيد: «يک دفتر قدرداني درست کنيد. در انتهاي هر روز، نعمتهاي خود را بشماريد و حداقل پنچ اتفاق شگفت انگيزي که براي شما در آن روز رخ داده است، بنويسيد. اين کار را آنقدر انجام دهيد تا ديگر نياز روحي و رواني براي حسادت به ديگران نداشته باشيد.