طب سنتی
علم الأدویه یا گیاه شناسی داروئی و طب سنتی كه امروز از آن با نام مفردات پزشكیو فارماكوگنوزی یاد می شود در باورها و اعتقادات درمانی مردم و نیز در متون قدیمیطب سنتی ایران برگرفته از كتب معتبر و دانشمندان نام آوری چون ابن سینا، زكریایرازی، اهوازی ارجانی و … می باشد كه اصول طبابت آن بر چهار طبیعت مزاج آدمی یااخلاط اربعه بنام : بلغم ، صفرا ، سودا ، خون و همچنین بر گرمی و سردی استوار بودهاست و بر این اساس تشخیص و درمان صورت می گرفته است.
در طب تطبیقی و تلفیق عقاید قدما با پزشكی جدید، اخلاط اربعه با نام PH خونیا اسیدیتیك و بازیك؛ و گرمی و سردی با واژه های پركالری و كم كالری خوانده میشوند.
ولی هیچكدام از این تعبیرات بازگو كننده جامعی به شمار نمی روند و غذاهایگرم و سرد در اعتقاد عامه ی مردم ایران به عنوان غذاهای پركالری و كم كالری نمیباشد، زیرا خوراكی هایی مانند گردو ، نارگیل ، كاكائو ، خرما ، كنجد ، گوشت شتر ، گوشت كبوتر جزء غذاهای گرم و خوراكی هائی مانند هلو ، هنداونه ، خیار ، توتفرنگی ، جو ، برنج ، گوشت گاو ، ماهی ومرغ به نام غذاهای سرد شناخته می شوند. برخی غذاها نیز مثل شیر وم است گوسفند ، نان گندم ، گوشت بره و … غذاهای معتدل و به عبارتی نه گرم و نه سردشناخته می شوند و این گروه از غذاها اثر متابولیسمی و حالت خاص در افراد گرم مزاجو سرد مزاج ایجاد نكرده و به هر دو گروه سازگار است.
خوراكی هایی مانند گردو، نارگیل ، كاكائو ، خرما ،كنجد ، گوشت شتر ، گوشت كبوتر جزء غذاهای گرم و خوراكی هائی مانند هلو ، هنداونه ،خیار ، توت فرنگی ، جو ، برنج ، گوشت گاو ، ماهی و مرغ به نام غذاهای سرد شناختهمی شوند.
در طب سنتی، خوراكی های سرد ارزش غذایی منفی در شخص ایجاد كرده و خوردن آنها سببرخوت ، سستی ، ضعف عمومی ، رنگ پریدگی ، بی حالی ، كم حوصلگی، كاهش نیروی جنسی ،پرخوابی و … می شود. برعكس خوردن غذاهای گرم باعث بالا رفتن فشارخون ،برافروختگی چهره ، كمخوابی ، جوشصورت واحتمالاً كهیر و جوش های چركی خواهد شد.
در طب سنتی ایران هر فرد حالت و طبیعت مزاج یا ارگانیسم بدن خود را نسبت بهغذاهای سرد یا گرم تشخیص می دهد و در مصرف آنها رعایت اعتدال را می نماید تا دچارعوارض گوارشی و … نگردد.
عدم هماهنگی بین مزاج و غذا – طبق اعتقاد طب سنتی ایران – موجب اختلال در اندامهای داخلی مثل قلب و ریه شده و شخص احساس بیماری می نماید. امروزه با پیشرفت پزشكیو كشف علت بیماری ها، این عقاید سنتی كنار گذاشته شده و كمتر مورد استفاده قرار میگیرند.
