نام گياه: باديان ختايي
نامهاي ديگر: انيسون چيني، جيائو هوئي ژيان (نام چيني)
نام ايليسيوم معادل عبارت «چيزي که انسان را ميفريبد» در زبان لاتين است که در واقع به بوي دلپذير اين گياه اشاره دارد. نام گونه وروم به معني «صحيح» است. غلاف دانههاي اين گياه شبيه ستاره شش يا هشت پر است. البته گياه باديان ختايي با انيسون ارتباطي ندارد، هر چند بو و طعمي مشابه با آن دارد.
باديان ختايي جزء گياهان بومي جنوب چين است. زماني به آن هل سيبريهاي گفته ميشد، چون از طريق جاده چين- روسيه وارد اروپا شد. دانههاي گياه باديان ختايي به عنوان طعمه تله موش مورد استفاده قرار ميگيرند.
نام رايج باديان ختايي شامل گونه ايليسيوم آنيساتوم است که بعضي مواقع به جاي ايليسيوم وروم به کار ميرود. با اين حال همان طور که در بخش «نکات لازم هنگام مصرف» گفتيم، ايليسيوم آنيساتوم اگر به طور صحيح مصرف نشود، ممكن است خطرناک باشد.
بخشهاي مورد استفاده گیاه بادیان ختایی: ميوه
ويژگيهای گیاه بادیان ختایی : مسكن، ضد باکتري، معطر، ضد نفخ، محرک دستگاه گردش خون، ادرارآور، خلطآور، محرک، تقويت كننده معده
كاربرد داخلي گیاه بادیان ختایی : کمردرد، آروغ زدن، برونشيت، قولنج، سرفه، گرفتگي عضلات، نفخ شکم، بوي بد دهان، فتق، تهوع، روماتيسم
نحوه کاربرد داخلي گیاه بادیان ختایی : چاي، تنتور، کپسول، شربت
اين گياه، خلطآوري ملايم است.
نحوه کاربرد موضعي گیاه بادیان ختایی : روغن اساسي اين گياه براي معطر ساختن محصولات بهداشتي ويژه مراقبت مو، عطر و صابون به کار ميرود. اين گياه به عنوان بخور سوزانده ميشود و همچنين در جعبه عطر نيز گذاشته ميشود.
كاربرد گیاه بادیان ختایی در آشپزي: در آشپزي آسيايي، گياه باديان ختايي يکي از مواد تشکيل دهنده پودر پنج ادويه چيني است. از اين گياه براي عمل آوردن گوشت اردک، ماهي، طاس کباب، گوشت خوک، غذاهاي پخته شده با آتش، چاي و قهوه استفاده ميشود.
در مواد طعم دهنده و چاشنيها از آن به عنوان جايگزيني براي دانه انيسون استفاده ميشود، گرچه، طعم آن قويتر و تندتر است. گياه باديان ختايي به ليکور نيز اضافه ميشود. براي معطر شدن دهان ميتوانيد بعد از صرف غذا يک تکه از آن را در دهانتان گذاشته و بجويد.
طبع گیاه بادیان ختایی : تند و گرم
ترکيبات شيميايي گیاه بادیان ختایی : روغن اساسي (آنتول، آنيزالدهيد، کاريوفيلين، متيکاويکول، اسيد انيسيک، انيسيل آستون، فلاندرين، پينين، سينئول، ليمونين، سافرول)، قند، رزين، تانينها
نکات لازم هنگام مصرف گیاه بادیان ختایی : گياه باديان ختايي را با ايليسيوم رليجيوسوم يا ايليسيوم لانسئولاتوم، که ممكن است سمي باشد، اشتباه نگيريد. همچنين هنگام مصرف گونه ايليسيوم آنيساتوم، احتياط كنيد، زيرا ممكن است خطرناک باشد.