نام گياه: خارخسک
نام‌هاي ديگر: برس و شانه، حوض زهره، خار آبي
قسمت بالايي خارخشک که برگچه‌هاي آن رو به پايين هستند، مدت‌ها براي «حلاجي» يا نرم کردن پشم و نمود بر روي ميز حوض‌ها به کار مي‌رفتند. وقتي برگ‌هاي اين گياه به هم مي‌پيوندند، حوضچه‌اي ايجاد مي‌شود که به آن «حمام زهره» مي‌گويند و زماني تصور مي‌شد باعث درمان چشم، لکه‌هاي سياه روي پوست و چروکيدگي‌هاي آن مي‌شود.
نام رايج خارخشک شامل گونه ديپساکوس سيلوستريس است که بعضي مواقع به جاي ديپساکوس فولونوم به کار مي‌رود.
بخش‌هاي مورد استفاده گیاه خارخسک: ريشه
ويژگي‌های گیاه خارخسک: دگرگون‌ساز، مسهل، منقبض كننده، محرک دستگاه گردش خون، عرق‌آور، تقويت كننده دستگاه گوارش، ادرارآور، اپتالميک، تقويت كننده معده، عرق‌آور، نيروزا
كاربرد داخلي گیاه خارخسک: آرتروز، زخم‌هاي سرطاني، اسهال، يرقان، خون‌ريزي حاملگي، روماتيسم، خطر سقط
نحوه کاربرد داخلي گیاه خارخسک: چاي، تنتور، کپسول
گياه خارخسک به بهبود آرتروز ناشي از ضعف استخوان‌ها، وترها و تاندون‌ها کمک مي‌کند. خارخشک جريان خون را بهبود بخشيده و کليه‌ها و کبد را تقويت مي‌کند.
كاربرد موضعي گیاه خارخسک: التهاب چشم، خارش پوست، گل‌مژه، زگيل، جراحت
نحوه کاربرد موضعي گیاه خارخسک: از گياه خارخسک براي شستشوي چشم استفاده مي‌شود تا بيماري‌هايي مثل گل مژه و تورم چشم‌ها درمان شود. در صورت خارش پوست و جراحت مي‌توان با آن پوست را شست. خارخسک مرهم زگيل است. اغلب در مخلوط گل‌هاي خشک شده از آن استفاده مي‌شود.
طبع گیاه خارخسک: تلخ و گرم
ترکيبات شيميايي گیاه خارخسک : اينولين، ترکيبات تلخ، سابيوزيد، بنزن، آلکالوئيد (لامين)، روغن اساسي
