نام گياه: زعفران
نام‌هاي ديگر: کراکاس زعفراني، زعفران اسپانيايي، ناگاکشارا (نام سانسکريت)، ژانگ هانگ هوئا (نام چيني)
نام علمي اين گياه از کلمه يوناني کروکوس (Krokos)، به معني «ريسمان» گرفته شده است که به پرچم گياه زعفران اشاره دارد. عبارت ساتيوا نيز به تاريخچه طولاني کشت اين گياه اشاره دارد. در افسانه‌ها آمده است کراکاس نام مردي جوان و زيبا بود که هرمس عاشق او بود، ولي ناگهان به قتل رسيد. کروکاس براي اولين بار در محلي كه خون اين مرد جوان به زمين ريخت، شکوفا شد. زعفران نزد يونانيان نماد زيبايي، حيات و جواني است و به به کساني که تازه ازدواج مي‌کردند هديه داده مي‌شد.
زعفران گران‌ترين گياه در جهان است. براي تهيه يک پوند (حدود 500 گرم) زعفران حداقل بايد 75 هزار پرچم (Hip) آن را چيد و سپس گل آن را خشک کرد. يا مي‌توان گفت براي تهيه يک اونس زعفران بيش از 4 هزار پرچم (Hip) مورد نياز است. بعد از سه سال رشد، هر گياه تنها سه برآمدگي خواهد داشت و بعد از دو سال پياز زعفران ديگر قابل استفاده نخواهد بود.
پس کسب و کار زعفران پرهزينه است! در حدود سال‌هاي 1400 اگر کسي زعفران تقلبي مي‌فروخت، مجازاتش مرگ بود. در طب اورودايي اين گياه باعث تقويت عشق و معنويت مي‌شود. زعفران گياه رنگي مهمي محسوب مي شود. رنگ زعفران ناشي از وجود ماده‌اي به نام کروسين است. رنگ كروسين بسيار قوي است، به طوري که يک گرم آن 100 ليتر آب را رنگ مي‌کند.
خانواده: سوسن
بخش‌هاي مورد استفاده گیاه زعفران : پرچم (Stigma) و تيغ (Style) گل اين گياه كه در فصل پاييز چيده مي‌شوند.
ويژگي‌های گیاه زعفران : سقط کننده، دگرگون‌ساز، آرام کننده، ضد تشنج، مسهل، محرك غريزه جنسي، ضد نفخ، عرق‌آور، محرك قاعدگي، جواني‌بخش، مسکن، محرک، تقويت كننده معده
كاربرد داخلي گیاه زعفران : کم خوني، آرتروز، آسم، وبا، سرفه، افسردگي، اسهال، قاعدگي دردناك، نقرس، کلسترول بالا، افزايش دهنده فشارخون، هيستري، ناتواني جنسي، ناباروري، بزرگي کبد، سرخک، يائسگي، درد اعصاب، روماتيسم، تب مخملک، شوک، بزرگي طحال
زعفران براي درمان سرفه و اسهال مزمن مفيد است. کروستين موجود در اين گياه مقدار اکسيژن موجود در خون را افزايش مي‌دهد. اين مسئله ممکن است در قدرت اين گياه در جلوگيري از تشکيل جرم در سرخرگ‌ها نقش داشته باشد.
كاربرد موضعي گیاه زعفران : کبودي، درد اعصاب، روماتيسم
نحوه کاربرد موضعي گیاه زعفران : از گياه زعفران در تهيه رنگ مواد آرايشي و همچنين به صورت کمپرس براي درمان کبودي، درد اعصاب و روماتيسم استفاده مي‌شود. زعفران در عطر نيز به کار مي‌رود.
كاربرد گیاه زعفران در آشپزي: از گياه زعفران براي رنگ دادن به غذا و در تهيه برنج زعفراني، پيلا، بويلابايسي و کيک‌هاي کورنوالي (کورنوال ناحيه‌اي در جنوب غرب انگلستان است) و آشپزي هلندي پنسيلوانيا، کيک شونکفلدر، سوپ، نان، چارتروز و ليکورها استفاده مي‌شود.
طبع گیاه زعفران : تند، شيرين، تلخ، خنثي
ترکيبات شيميايي گیاه زعفران : روغن اساسي (سينئول، سافرانال، ترپين ها)، گليکوزيد تلخ (کروسين)، کروستين، پيکروسين، کاروتنوئيدها، ويتامين ب 1 و ب 2
نکات لازم هنگام مصرف گیاه زعفران : مصرف بي‌رويه گياه زعفران ممکن است به کليه‌ها و دستگاه عصبي مرکزي آسيب وارد کند. مصرف زياد آن ممکن است باعث سرفه و سردرد شده و خواص تخدير کننده داشته باشد. گياه زعفران توانايي کشتن شخص را دارد. در مدت حاملگي از مصرف اين گياه براي درمان خودداري کنيد. اغلب، افراد کلاه بردار گل جعفري، کافشه يا زردچوبه را به جاي زعفران مي‌فروشند. بنا بر اين به جاي خريد پودر زعفران، کل برآمدگي گياه زعفران را بخريد تا مطمئن شويد پولتان را بابت زعفران واقعي خرج كرده‌ايد. در طول حاملگي خيلي از آن استفاده نکنيد.
