پوست پرتقال
نامهاي ديگر: نارنگي، چن پي (نام چيني به معني پوست نارنگي)، کوينگ ار ژي شي (نام چيني به معني پوست پرتقال نرسيده)
خانواده: سداب
گونههاي مختلف پوست پرتغال طبعي متفاوتي دارند: پوست نارنگي و پوست پرتقالِ تلخ، تند، تلخ، گرم و خشک بوده و پوست پرتقالِ تلخ، ترش، تلخ، خنک و خشک است.
گونههاي مختلف پرتقال جزء گياهان خاور دور و چين هستند. برخي معتقدند پرتقال همان سيب طلايي مشهوري است که در افسانهها از آن ياد ميشود. پرتقال همزمان گل و ميوه ميدهد، به همين خاطر نماد حاصلخيزي محسوب ميشود.
گونه سيتروس رتيکولاتا (نارنگي) با گونههاي سيتروس اورانتيوم (پرتقال تلخ که به آن پرتقال سويل نيز ميگويند) و سيتروس نوبيليس- ماندارين ارتباط نزديکي دارد.
بخشهاي مورد استفاده پوست پرتغال : پوست پرتقالهاي اسپري زده نشده
ويژگيهای پوست پرتغال : ضد باکتري، ضد قارچ، معطر، تقويت كننده تلخ، ضد نفخ، مسهل صفرا، ادرارآور، تقويت كننده دستگاه گوارش، خلطآور، مسکن، تقويت كننده معده، نيروزا
كاربرد داخلي پوست پرتغال : آبسه، آروغ زدن، باد شکم، سرطان سينه، زکام، گرفتگي مجراهاي قفسه سينه، ضعف دستگاه گوارش، نفخ شکم، گرفتگي مجراهاي کيسه صفرا، سوء هاضمه، تنبلي كبد، تومور
نحوه کاربرد داخلي پوست پرتغال : چاي، تنتور، کپسول
همه گونههاي نام برده براي جريان انداختن انرژي چيِ راکد مفيد هستند. اگرچه همه گونههاي پوست پرتغال ويژگيهاي مشترکي دارند، ولي بين آنها تفاوتهايي نيز وجود دارد. پوست نارنگي دارويي ضد التهاب، مسهل صفرا، ضد نفخ، ادرارآور و نيروزا است. پوست پرتقال کال يا نرسيده مسهل صفرا و ضد نفخ است. پوست پرتقال تلخ نيز انرژيِ چيِ راکد را به جريان مياندازد و همچنين ضد نفخ، محرک، اشتهاآور، خلطآور و تقويت كننده ميباشد.
علاوه بر اين، قسمتها و گونههاي متفاوت پوست پرتغال مصارف متفاوتي دارند. از پوست نارنگي براي درمان زکام، گرفتگي قفسه سينه، گرفتگي کيسه صفرا و گرفتگي کبد، و از پوست پرتقال تلخ براي درمان نفخ شکم، سوء هاضمه، گرفتگي مجراي هاضمه و تومور استفاده ميشود.
استفاده از پوست پرتغال براي هضم بهتر غذا باعث توليد اسيد هيدروکلريک ميشود. به علت وجود مقدار زيادي بيو فلاونوئيدها در پوست پرتغال ، مويرگها و بافتهاي درون بدن تقويت ميشوند. آب گل پرتقال به عنوان دارويي تسکين دهنده مورد استفاده قرار ميگيرد.
كاربرد موضعي پوست پرتغال : حساسيت، پارگي مويرگ خشکي پوست
نحوه کاربرد موضعي پوست پرتغال : آب گل پرتقال براي درمان خشکي پوست، پارگي مويرگها و رشد سلولهاي جديد مورد استفاده قرار ميگيرد.در گذشته هنگام بروز حساسيت براي انفيهزني مورد استفاده قرار مي گرفت. پوست پرتغال در تهيه عطر نيز به کار ميرود.
كاربرد پوست پرتغال در آشپزي: پوست پرتقال را رنده كرده و به آبنبات، نان، کلوچه و کيک اضافه ميكنند. پوست پرتغال باعث خوش طعم شدن غذاهاي تهيه شده از سبزيجات و نيز هضم بهتر غذا ميشود. پوست پرتقال باعث بهبود طعم انواع دارو ميگردد.پوست پرتقال در تهيه مربا و ليکورهايي مثل کوراکو (ليکور خلال پرتقال) به کار ميرود. ميوه آن نيز به همان صورت خورده ميشود يا آب آن گرفته و سپس صرف ميشود. از آب گل پرتقال براي طعم دادن به دسر استفاده ميكنند.
طبع پوست پرتغال : تند، تلخ، گرم، ترش، خنک، خشک
ترکيبات شيميايي پوست پرتغال : روغن اساسي (ليمونين، پينين، لينالول هومولين)، فلاونوئيدها، آلدهيدها، کومارينها، ترکيبات تلخ کننده، ويتامين ث
نکات لازم هنگام مصرف پوست پرتغال : در طول حاملگي در استفاده از پرتقال تلخ احتياط کنيد، چون مصرف زياد آن ممکن است باعث انقباض و جمع شدن عضلات رحم گردد.