نام گياه: زنبق زرد
نام‌هاي ديگر گیاه زنبق زرد: زنبق فلورانس، گل سوسن (نشان خانواده سلطنتي فرانسه در قديم)
خانواده: زنبق
در زبان يوناني، ايريس (Iris)، به معني «رنگين‌کمان»، است که در واقع نشان مي‌دهد گياه زنبق زرد در انواع گوناگون و به رنگ‌هاي مختلف وجود دارد.
نام رايج زنبق زرد (Orris) شامل گونه جرمانيکا، اريس پاليدا و ايريس ويولاسيا است که اين گونه‌ها بعضي مواقع به جاي ايريس فلورنتينا به کار مي‌روند.
بخش‌هاي مورد استفاده گیاه زنبق زرد : ريزوم گياه که پوست آن گرفته شده است.
ويژگي‌های گیاه زنبق زرد : معطر، پاك‌ساز روان، تسکين دهنده، ادرارآور، خلط‌آور، تقويت كننده معده
كاربرد داخلي گیاه زنبق زرد : برونشيت، سرفه، اسهال، سردرد، التهاب حنجره، تنبلي كبد، ورم ريوي، گلودرد
نحوه کاربرد داخلي گیاه زنبق زرد : گياه زنبق زرد عمدتا به صورت موضعي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. با اين حال تا حدودي خلط‌آور است.
كاربرد موضعي گیاه زنبق زرد : لکه، بوي بد دهان، سردرد، درد دندان در آوردن
نحوه کاربرد موضعي گیاه زنبق زرد : عصاره گياه زنبق زرد براي از بين بردن لکه‌هاي پوست مورد استفاده قرار مي‌گيرد. پودر ريشه آن براي تهيه شامپوهاي خشک مورد استفاده قرار مي‌گيرد. گياه زنبق زرد به جعبه عطر اضافه مي‌شود تا بوي عطر را مدت طولاني‌تري حفظ کند.
براي معطر بافت پارچه کتاني و همچنين تهيه عطر استفاده مي‌شود. روغن اساسي گياه زنبق زرد بويي شبيه بنفشه دارد و براي معطر کردن صابون، پودر و خميردندان به کار مي‌رود. ريشه‌هاي بلند گياه زنبق زرد را نيز به کودکان مي‌دهند تا به دندان بگيرند. قسمت‌هاي مختلف ريشه زنبق زرد براي ساخت دانه‌هاي تسبيح معطر نيز مورد استفاده قرار مي‌گيرد. زماني از گياه زنبق زرد هنگام سردرد براي انفيه‌زني استفاده مي‌شد. همچنين گياه زنبق زرد را براي خوش‌بو شدن دهان مي‌جوند.
كاربرد گیاه زنبق زرد در آشپزي: روغن اساسي گياه زنبق زرد به آب‌نبات و ليکورها اضافه مي‌شود.
ترکيبات شيميايي گیاه زنبق زرد : روغن اساسي (اسيد ميريستيک)، ايزو فلاون، کتون، تانين‌ها، قند
نکات لازم هنگام مصرف گیاه زنبق زرد : گياه زنبق زرد عمدتاً به صورت خارجي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. فقط ريشه خشک شده گياه زنبق زرد را مصرف نماييد، چون اگر مقدار زيادي از ريشه تازه آن خورده شود، ممکن است مسهل باشد و باعث حالت تهوع گردد. برخي به زنبق زرد حساسيت دارند و همين مسئله باعث کاهش مصرف گياه زنبق زرد شده است.
