تعریف علمی روانشناسی چیست؟
روان شناسی عبارت است از مطالعه و شناخت علمی چگونگی و چرایی ابعاد مختلف رفتار موجود زنده، به ویژه انسان. در این تعریف بیشترین توجه به رفتار و جنبه های مختلف آن است. به دیگر سخن، به یک معنا می توان روان شناسی را رفتار شناسی نامید، چرا که موضوع اصلی روان شناسی به عنوان یک علم رفتاری ، مطالعه فعالیت ها و واکنش های حیوان وانسان در شرایط و موقیعت های مختلف است.
منظور از رفتار در روان شناسی، «آن دسته از فعالیت‌هایی است که بوسیله یک فرد دیگر یا با دستگاه‌های آزمایشگاهی قابل مشاهده است»، و منظور از فرآیندهای ذهنی» یعنی آن دسته از فعالیت‌هایی که قابل مشاهده مستقیم نیست، ولی می‌توان آن را از روی آثارش در رفتار فرد استنباط کرد».
نمونه‌هایی از رفتار عبارتند از : مطالعه کردن ، صحبت کردن ، ورزش کردن ، خوابیدن ، حرف زدن در خواب ، آب دهان انداختن ، گره کردن مشتها و … و نمونه‌هایی از فرآیندهای ذهنی عبارتند از : حل مسئله ، سبک تفکر ، تغییرات مربوط به حافظه و یادگیری ، ادراک و … .
روانشناسی از تمام نظام‌های علمی موجود قدمت بیشتری دارد. می‌توان ریشه‌های آن را تا سده چهارم و پنجم پیش از میلاد با دانشمندانی چون افلاطون و ارسطو دنبال نمود. ولی به قول هرمن ابینگهوس، قرن ۱۹، ”روانشناسی پیشینه‌ای دراز اما تاریخچه‌ای کوتاه دارد (شولتز و شولتز، ۱۳۷۲، ص ۱۸). یک فیلسوف تحصیل کرده آلمانی بنام رادولف گوسلنیوس ابداع کننده اصطلاح «روانشناسی» است (۱۹۵۰). معنی ریشه کلمه روانشناسی از کلمه (روان) بمعنای “روان در زبان یونانی است. تا حدود اواخر سده نوزدهم، روانشناسی به عنوان شاخه‌ای از علم فلسفه شناخته می‌شد. و همچنین به عنوان یک کیش در برخی فرهنگ‌ها در نظر گرفته می‌شد که شامل تهاجم افکار و نابودی یگانگی درونی می‌گردید. در سال ۱۸۷۹ شخصی بنام ویلهلم وندت (که به پدر روانشناسی نیز معروف است) اقدام به تأسیس یک آزمایشگاه در دانشگاه شهر لایپزیک آلمان نمود که تمرکز اصلی آن بروی مطالعات روانشناسی قرار داشت. در سال ۱۸۹۰ ویلیام جیمز درکتاب خود با نام “اصول روانشناسی به بسیاری از پرسشهای مطرح شده در باب بنیادهای روانشناسی که تا سالها بعد توسط روانشناسان مطرح گردیده بودند، پاسخ داد. از دیگر افراد مطرح در این رشته هرمن ابینگواس (پیشتاز تحقیقات حافظه)، دانشمند روسی با نام ایوان پاولف (شخصی که مبتکر فرآیند یادگیری شرطی شدن کلاسیک است) می‌باشند.
موضوع علم روان شناسی، فرآیندهای ذهنی و رفتار است. در زمینه فرآیندهای ذهنی، هرچند مطالعه ذهن و فرآیندهای آن به زمان یونان باستان بر می گردد اما مطالعه علمی آن به کمی بیشتر از یک قرن بر می گردد و در ارتباط با رفتار، روان شناسی از چهار طریق به بررسی آن می پردازد:
١. توصیف رفتار و این که این رفتار چیست و به چه ترتیبی عینیت پیدا می کند.
٢. تبیین رفتار: یعنی علت یابی رفتار.
٣. پیش بینی: قدم سومی که روان شناسی بر می دارد این است که به دنبال توصیف و تبیین رفتار امکان پیش بینی رفتار را میسر می کند.
4. تغییر رفتار که در واقع نوعی کاربرد علم روان شناسی است و به تناسب در بعضی از شاخه های علم روان شناسی از تغییر رفتار هم تحت عنوان یک هدف نام برده می شود.
روانشناسی امروز به حدود ۵۴ رشته و شاخه متفاوت از قبیل روانشناسی بالینی، روانشناسی کودکان و کودکان استثنائی، روانشناسی صنعتی و سازمانی، روان‌سنجی، روان‌کاوی، روانشناسی مهندسی، روانشناسی فیزیولوژیک, روانشناسی ورزش, روانشناسی مدیریت و… تقسیم شده‌است. روانشناسی به مطالعه مفاهیمی مانند هوش، رفتار، هیجان‌ها (احساسات)، روابط درونی و روابط اجتماعی و شخصیتی فرد می‌پردازد.
منبع :.ravvan
