عناصر چهار گانه در انسان
۱-طبع دموی (گرم وتر)
این طبع از اجزا’ طبایع گرم است که دارای دو جزئ گرمی وتری است . که همان ازدیاد خون است . در این طبع بیماران به طور کلی از احساس گرما شاکی هستند ،به طوریکه تحمل آنها به محیط های گرم کم و محیط های خنک و سرد برای آنها مطلوبتر است .معمولا دارای علائم سنگینی سر خمیازه ، دهن دره ،چرت زدن ، کندی حواس ، شیرینی دهان ،و سرخی رنگ بدن وزبان هستند . از لحاظ تیپ جسمی و روانی اینها افراد چاق بذله گو ،شوخ طبع با حوصله ومعاشرتی ، خوش‌بین، شعر‌دوست، عشقْ‌پیشه و ریسک‌پذیرند. کینه‌ورز نیستند و کمتر عصبانی می‌شوند و فوری عصبانیتشان فروکش میکند.
۲-طبع صفراوی (گرم وخشک )
این افراد دارای مزاج گرمند (عدم تحمل به گرما ) ولی به علت تزاید صفرا (خون سوخته )رنگ وچهره زرد و بدن لاغر دارند ودر دهان خود طعم تلخی احساس می کنند . معمولا کم اشتها وکم خواب هستند واز حوصله کمتری بر خوردار هستند . به طوریکه تحریک پذیر هستند واز کسلی وکاهلی خاصی رنج می برند .احساس عطش و تشنگی دارند صفرایی‌ها، از لحاظ ویژگی شخصیتی، این خصوصیات را دارند: بی‌خوابی، تخیّل و رؤیای زرد، ترش‌رویی، خشم، پرخاشگری، و بی‌تابی..در بعضی جاهای بدن خود احساس سوزش و گرمای موضعی دارند .(کف دست و پا ) و روی بدن آنها جوش ودمل دیده می شود
۳- طبع بلغمی (سرد وتر )
این افراد اغلب دارای چهره رنگ پریده بدنی بی حس وچاق هستند.افسرده خو وتنبل هستند واز این رو واقع گرا هستند واهل ریسک نیستند (بر عکس دموی مزاج ها ) پر خواب و پر اشتها ودارای بدن ورم کرده هستند و به سرما تحمل ندارند . ترشی دهان، نرمی و سستی پوست بدن، ضعف گوارش، افزایش بزاق دهان، رقیق شدن آب بینی، زبان باردار و مرطوب، سفیدی ادرار، سفید شدن ریش و مو قبل از پیری، بدن و کف دست سرد، ابتلا به بیماری های رطوبتی و سکته در این افرادبیشتر بروز میکند. ویژگی‌های شخصیتی این گروه عبارت‌اند از: خواب زیاد، کندی حواس، تخیّل اشیای سفید، شل صحبت کردن، خستگی زیاد، بدگمانی، بدبینی، بی‌قیدی، کندذهنی و کندفهمی، نظم‌گرا، ریسک‌ناپذیر، پایبند به قانون.
۴-طبع سوداوی (سرد وخشک )
با علائم لاغری کم اشتهائی ،بدن خشک وتکیده ،یبوست مزاج و دارای تفکرات رویائی واغلب منزوی ودرون گرا هستند. شوری دهان و بی حوصلگی در حرف زدن، شنیدن حرف‌های دیگران، تیرگی رنگ رخسار، لاغری، بیزاری از سر و صدا، اشتهای کاذب، سوزش سر معده، سستی نبض، فرو رفتن چشم‌ها، پر مو بودن بدن، کف دست سرد و یبوست مزاج هستند.
کسی که عنصر آتش در وجودش بیشتر باشد صفراوی مزاج است.
کسی که عنصر هوا در وجودش بیشتر باشد دموی مزاج است.
کسی که عنصر آب وجودش بیشتر باشد بلغمی مزاج است.
کسی که خاک وجودش بیشتر باشد سوداوی مزاج است.
۱- صفرا زیاد شد دهان تلخ میشود (بیقراری – تند تند کار کردن) ۲- خون زیاد شد دهان شیرین میشود. ۳- بلغم زیاد شد دهان ترش میشود(بیحالی) ۴- سودا زیاد شد دهان شور میشود(افسردگی – گریه زیاد- کابوس دیدن) این اخلاط اربعه باید در بدن به حالت تعادل باشد.
عناصر چهار گانه در انسان ۱-طبع دموی (گرم وتر) این طبع از اجزا’ طبایع گرم است که دارای دو جزئ گرمی وتری است . که همان ازدیاد خون است . در این طبع بیماران به طور کلی از احساس گرما شاکی هستند ،به طوریکه تحمل آنها به محیط های گرم کم و محیط های خنک و سرد برای آنها مطلوبتر است .معمولا دارای علائم سنگینی سر خمیازه ، دهن دره ،چرت زدن ، کندی حواس ، شیرینی دهان ،و سرخی رنگ بدن وزبان هستند . از لحاظ تیپ جسمی و روانی اینها افراد چاق بذله گو ،شوخ طبع با حوصله ومعاشرتی ، خوش‌بین، شعر‌دوست، عشقْ‌پیشه و ریسک‌پذیرند. کینه‌ورز نیستند و کمتر عصبانی می‌شوند و فوری عصبانیتشان فروکش میکند. ۲-طبع صفراوی (گرم وخشک ) این افراد دارای مزاج گرمند (عدم تحمل به گرما ) ولی به علت تزاید صفرا (خون سوخته )رنگ وچهره زرد و بدن لاغر دارند ودر دهان خود طعم تلخی احساس می کنند . معمولا کم اشتها وکم خواب هستند واز حوصله کمتری بر خوردار هستند . به طوریکه تحریک پذیر هستند واز کسلی وکاهلی خاصی رنج می برند .احساس عطش و تشنگی دارند صفرایی‌ها، از لحاظ ویژگی شخصیتی، این خصوصیات را دارند: بی‌خوابی، تخیّل و رؤیای زرد، ترش‌رویی، خشم، پرخاشگری، و بی‌تابی..در بعضی جاهای بدن خود احساس سوزش و گرمای موضعی دارند .(کف دست و پا ) و روی بدن آنها جوش ودمل دیده می شود ۳- طبع بلغمی (سرد وتر ) این افراد اغلب دارای چهره رنگ پریده بدنی بی حس وچاق هستند.افسرده خو وتنبل هستند واز این رو واقع گرا هستند واهل ریسک نیستند (بر عکس دموی مزاج ها ) پر خواب و پر اشتها ودارای بدن ورم کرده هستند و به سرما تحمل ندارند . ترشی دهان، نرمی و سستی پوست بدن، ضعف گوارش، افزایش بزاق دهان، رقیق شدن آب بینی، زبان باردار و مرطوب، سفیدی ادرار، سفید شدن ریش و مو قبل از پیری، بدن و کف دست سرد، ابتلا به بیماری های رطوبتی و سکته در این افرادبیشتر بروز میکند. ویژگی‌های شخصیتی این گروه عبارت‌اند از: خواب زیاد، کندی حواس، تخیّل اشیای سفید، شل صحبت کردن، خستگی زیاد، بدگمانی، بدبینی، بی‌قیدی، کندذهنی و کندفهمی، نظم‌گرا، ریسک‌ناپذیر، پایبند به قانون. ۴-طبع سوداوی (سرد وخشک ) با علائم لاغری کم اشتهائی ،بدن خشک وتکیده ،یبوست مزاج و دارای تفکرات رویائی واغلب منزوی ودرون گرا هستند. شوری دهان و بی حوصلگی در حرف زدن، شنیدن حرف‌های دیگران، تیرگی رنگ رخسار، لاغری، بیزاری از سر و صدا، اشتهای کاذب، سوزش سر معده، سستی نبض، فرو رفتن چشم‌ها، پر مو بودن بدن، کف دست سرد و یبوست مزاج هستند. کسی که عنصر آتش در وجودش بیشتر باشد صفراوی مزاج است. کسی که عنصر هوا در وجودش بیشتر باشد دموی مزاج است. کسی که عنصر آب وجودش بیشتر باشد بلغمی مزاج است. کسی که خاک وجودش بیشتر باشد سوداوی مزاج است. ۱- صفرا زیاد شد دهان تلخ میشود (بیقراری – تند تند کار کردن) ۲- خون زیاد شد دهان شیرین میشود. ۳- بلغم زیاد شد دهان ترش میشود(بیحالی) ۴- سودا زیاد شد دهان شور میشود(افسردگی – گریه زیاد- کابوس دیدن) این اخلاط اربعه باید در بدن به حالت تعادل باشد.
منبع :yogayaas
