کاربرد هیپنوتیزم در درمان بیماریهای روان تنی

کاربرد هیپنوتیزم در درمان بیماریهای روان تنی
با پذیرش این اصل كه انسان مجموعه ای از جسم، روح و روان است به این حقیقت می رسیم كه با تقویت روان می توان جسم بیمار را نیز نیرویی تازه بخشید یا به اصطلاح در كالبد او روح تازه ای دمید . انسان در تمامی لحظات ، آگاهانه یا ناآگاهانه در كلیه جنبه های زندگی در جستجو و تلاش برای یافتن و حفظ تعادل و توازن است .

هر گاه نیرویی این توازن و تعادل را بر هم زند ، نیرویی متضاد در وجود شخص ایجاد می شود كه تقابل آن با نیروی بیرونی موجب بروز بیماری های جسمی یا آشفتگی و اضطراب روحی خواهد شد . پریشانی های روحی بر خلاف ناراحتی های جسمی قابل رویت نیستند و حتی در برخی موارد یك آشفتگی روحی خود را به صورت یك بیماری جسمی آشكار می كند و تا زمانی كه عامل روحی اولیه از بین نرفته است ، بیماری جسمی ناشی از آن نیز درمان نمی پذیرد. بیشتر تجربه های زندگی در ضمیر ناخودآگاه ذهن ما ثبت می شود .
بر پایه نتایج پژوهش های روان شناسان ، روان آگاه یك انسان سالم قادر است در هر ثانیه ۱۲۶ واحد اطلاعاتی را مرور و بررسی كند ، در حالی كه این رقم در روان ناآگاه به بیش از یك میلیون واحد اطلاعاتی در هر ثانیه می رسد . دستگاه خون ، تنفس ، تنظیم حرارت بدن ، تنظیم ضربان قلب تحت تاثیر روان ناآگاه اداره و تنظیم می شوند . حتی فعالیت های بسیار معمولی مغز مانند بویایی ، چشایی ، بینایی و شنوایی كه به نظر آگاهانه می آیند نیز در ابتدا باید به وسیله روان ناآگاه شناسایی شوند و پس از آن در حیطه روان آگاه نفوذ كنند .
با توجه به این نكات می توان دریافت كه بیشتر تجربیات زندگی ما در روان ناآگاه صورت می گیرد . نابسامانی های محیطی همیشه اتفاق می افتند و این در حالی است كه روان انسان تلاش می كند تا در هر لحظه با فشار های روحی و جسمی ناشی از این عوامل و نابسامانی ها مبارزه كند و آنها را به یك تعادل نسبی برساند . هر گاه فشار این نابسامانی ها از حد قابل تحمل انسان فراتر رود امكان بروز علایم و آثار بیماری های گوناگون وجود دارد . در اغلب موارد علایم این بیماری ها در نقاطی از بدن كه پیش از این دچار آسیب دیدگی یا ضعف بوده اند نمایان می شود . برای مثال ، علایم ناشی از یك فشار روحی شدید می تواند در محل یك شكستگی قدیمی و بهبود یافته استخوان دوباره درد ایجاد كند . اغلب مردم این نوع دردها را به عنوان درد های عصبی می شناسند .
در بیشتر موارد در ناحیه ای كه دچار درد عصبی است هیچ گونه ناهنجاری جسمی یافت نمی شود و هیچگونه ارتباط مشخصی بین جراحت قبلی و آثار بیماری جدید وجود نخواهد داشت . مساله كلیدی دیگری كه در مورد اینگونه بیماری ها می بایستی به آن توجه داشت ، این است كه مسایل و مشكلات مشابه می توانند در افراد مختلف عكس _ العمل های متفاوتی را ایجاد كنند . برای مثال ، مرگ مادر در خانواده ای می تواند فرزندی را اسیر افسردگی كند ، اضطراب را برای فرزند دیگر به همراه داشته باشد و در فرزند سوم هیچ گونه تاثیری بر جای نگذارد .
این در حالی است كه هر سه فرزند به مادر خود علاقمند بوده اند و به او عشق می ورزیدند . در این موارد بدون كمك هیپنوتیزم نمی توان به علت ایجاد تغییرات متفاوت به وسیله یك محرك مشابه پی برد . اما با روشن شدن علت از طریق كاربرد روش هیپنوتراپی می توان امكانات گسترده ای را برای از میان بردن آن و بهبود وضع بیمار فراهم آورد .
كاربرد دو شیوه هیپنو آنالیز و هیپنوتراپی در تشخیص عامل اصلی بروز بیماری هایی كه از نظر جسمی هیچ گونه دلیلی برای ایجاد آنها وجود ندارد و یا نمی توان هیچ نشانه ای از علایم رنج آور را در بدن بیمار یافت ، بسیار موثر خواهد بود . برای مثال ، اگر شخصی از تنگی نفس رنج می برد اما در بررسی های بالینی هیچگونه نشانه ای از بیماری دستگاه تنفسی در وی یافت نمی شود ، می توان علت بروز بیماری را در اضطراب ها و فشار های روحی فرد جستجو كرد .
در این گونه موارد اضطراب و فشار های روحی در طی سالیان متوالی روی هم انباشته شده اند و در نهایت آثار خود را به صورت یك بیماری جسمی آشكار كرده اند . به جرات می توان گفت كه اغلب بیماری هایی كه به این شكل بروز می كنند و در اصطلاح پزشكی بیماری های روان – تنی نام گرفته اند ، در خاطرات گذشته و احساسات نهفته در روان ناآگاه بیمار ریشه دارند . احساسات و خاطراتی كه روان آگاه به علل و دلایل گوناگون از جمله احساس گناه آنها را سركوب كرده و در ظاهر به باد فراموشی سپرده است .
این گونه بیماری ها یا بیماری هایی كه بخشی از علل آنها روان تنی است همه از یك معادله ساده پیروی می كنند :آمادگی قبلی + فشار روحی = بیماری های روان تنی
آمادگی قبلی می تواند شامل وضع سلامت جسمی و روحی شخص در گذشته ، قابلیت و صلاحیت كنونی روحی وی و همچنین تاثیر عوامل محیطی باشد . فشار های روحی می تواند به مجموعه ای از ترس ها ، اضطراب ها و نگرانی های واقعی یا خیالی شخص مربوط باشد . این فشار ها ممكن است حقیقی باشند یا تنها در تخیل انسان رخ دهد . فشار های محیطی شامل حوادث ناگواری است كه درست پیش از ظهور علایم بیماری برای بیمار اتفاق افتاده باشد . شرایطی مانند مرگ افراد خانواده ، وقوع جنگ ، حوادث طبیعی ، شرایط نابسامان مالی و اجتماعی ، مشكلات خانوادگی و غیره می توانند دست به دست هم دهند و محیط مساعدی را برای ایجاد بیماری روان تنی ، در شخص مساعد فراهم آورند .
از شایعترین بیماری های روان تنی می توان به انواع حمله های ترس ، نابسامانی ها و اختلالات اضطرابی ، افسردگی ، وسواس ، بیماری های محیطی و مانند آن اشاره كرد . در اغلب این بیماری ها ریشه های مشترك ” گناهان سركوب شده ” و ” خصومت ” به عنوان عامل اصلی بروز بیماری حضوردارند . در این گونه موارد می توان از هیپنو تراپی برای ایجاد محیطی متعادل و موزون در درون خسته بیمار استفاده كرد و بسیاری از بیماران پس از دست یابی به این مرحله ، بهبودی می یابند . بسیاری از موارد سردرد ، دل درد ، صدای گوش ، لكنت زبان ، حساسیت ، ترس ، دلهره و اضطراب ، افسردگی ، بی حوصلگی و بی خوابی به دلیل اختلالات درونی ایجاد می شوند.
در یك طرف این اختلالات همان گونه كه اشاره شد ، فشار نیروی متقابل روان ناآگاه قرار دارد كه با از بین بردن آن می توان تعادل درونی را دوباره برقرار كرد و در این حالت یا بیماری روان- تنی از بین می رود و یا شدت آن به میزان بسیار زیادی كاهش می یابد . در مواردی كه هیچ یك از معاینات و آزمایش های پزشكی در یافتن عامل سبب شناختی بیماری به جایی نمی رسند ، پذیرش ریشه های غیر جسمی بیماری بیماران با مقاومت كمتری رو به رو خواهد بود . هنگامی كه بیمار این حقیقت را می پذیرد كه بیماری او جنبه روان- تنی دارد در واقع نخستین گام را در جهت بهبود و درمان خویش برداشته است . بدون پذیرش این حقیقت از سوی بیمار دستیابی به بهبودی به هیچ عنوان امكان پذیر نخواهد بود .
اعتماد به شخص درمان گر ( Therapist ) نكته مهمی است كه در بهبودی بیماران اهمیت بسزایی دارد . درمان گر شخصی است كه بیمار بتواند با اعتماد كامل مشكلات خود را در مراحل اولیه درمان با وی در میان بگذارد .
در خاتمه باید به این نكته اشاره كرد كه قدرت هوش و اراده شخص در بهبود این گونه بیماری ها بسیار ناچیز است و سهم اساسی در درمان بر عهده دو عامل میزان تمایل بیمار برای بهبودی و بینش سازی صحیح برای وی است . به منظور بینش سازی صحیح برای بیمار حضور شخص درمان گر الزامی خواهد بود.

۱- Panic attacks
۲-anxiety disorders
منبع : کاربرد هیپنوتیزم در درمان بیماریهای روان تنی