نام گياه: گاوزبان
کلمه بوراژ (گاوزبان) از کلمه سلتيک بوراخ (Borrach)، به معني «شجاعت»، مشتق شده است. با اين حال برخي ادعا مي‌کنند ممکن است اين نام از نام لاتين بورا (Borra)، به معني «مو زبر»، گرفته شده است، چون گاوزبان داراي برگ و ساقه‌هاي پرمو است. در سال 1597 گياه شناسي به نام جان جرارد (John Gerard) در نوشته‌هايش ضرب‌المثلي قديمي بيان كرد: «من گاوزبان هستم و هميشه برايتان شجاعت مي‌آورم».
گل‌هاي اين گياه زماني براي تزيين شنل شواليه‌ها و سواره نظام‌ها مورد استفاده قرار مي‌گرفت تا به اين افراد شجاعت بخشد. همچنين در جنگ‌هاي صليبي گاوزبان را در نوشيدني‌ها مي‌ريختند و به سربازها مي‌دادند. آن‌ها نيز اين گل‌ها را با خود مي‌بردند تا شجاعتشان بيشتر شود. اين گياه نماد خوشبختي، راحتي و تعالي روح بوده و از جايگاه ارزشمندي برخوردار است. پرورش گاوزبان باعث جذب زنبورها به باغ شده و دردفع کرم گوجه‌فرنگي مؤثر است.
بخش‌هاي مورد استفاده: برگ، گل، روغن به دست آمده از دانه گياه
ويژگي‌ها: ضد روماتيسم، مسهل، ضد گرفتگي، عرق‌آور، ادرارآور، نرم کننده، تب‌بر، افزاينده شير، لعاب‌دار، خنك کننده، نيروزا
كاربرد داخلي: اضطراب، آرتروز، برونشيت، زکام، نقاهت، سرفه، افسردگي، تب، غم، افزايش دهنده فشارخون، يائسگي، مشکلات قاعدگي، برسام، روماتيسم، نگراني
نحوه کاربرد داخلي: چاي، تنتور، عصاره، روغنِ دانه که به صورت کپسول استفاده مي‌شود.
فقط روغن به دست آمده از دانه اين گياه براي درمان مشکلات قاعدگي و يائسگي، اگزما، آرتروز و روماتيسم مورد استفاده قرار مي‌گيرد. گل‌ِ گاوزبان غدد آدرنالين را تغذيه مي‌کند. شايد به همين علت مدت‌ها تصور مي‌كردند اين گياه باعث افزايش شجاعت مي‌شود.
كاربرد موضعي: کوفتگي، اگزما، چشم‌درد، التهاب، جوش دانه، خشکي پوست
نحوه کاربرد موضعي: به صورت کمپرس بر روي چشم‌ها قرار داده مي‌شود. مرهم التهاب، کبودي، اگزما و جوش دانه است. در صورت خشک شدن پوست صورت مي‌توان آن را به صورت ماسک روي صورت قرار داد. حمام کردن با اين گياه به رفع خشکي پوست کمک مي‌کند.
كاربرد در آشپزي: از گل اين گياه در سالاد يا براي تزيين کيک و آب‌نبات استفاده مي‌شود (البته تيغ‌هاي آن را بايد کند). برگ تازه گاوزبان مزه خيار مي‌دهد و مي‌توان آن را خرد کرد و به سالاد اضافه نمود. با افزودن آن به ماست، نوعي سوپ خنک مقوي تهيه مي‌شود. همچنين برگ اين گياه را در نوشيدني‌هاي سرد فصل تابستان، مثل شربت آبليمو، مي‌ريزند. شکوفه‌هاي آن را مي‌توان براي تزيين قطعه‌هاي يخ به کار برد.
طبع: سرد، مرطوب، شيرين
ترکيبات شيميايي: برگ و گل اين گياه حاوي لعاب، تانين‌ها، ساپونين‌ها، روغن اساسي، آلکالوئيد (پيروليزيدين)، ويتامين ث، کلسيم و پتاسيم است. دانه آن نيز حاوي اسيدهاي چرب اساسي، اسيد لينولئيک و اسيد گراما لينولنيک است.
نکات لازم هنگام مصرف: به علت مسموميت احتمالي ناشي از وجود پيروليزيدين آلکالوئيدها در برگ گاوزبان در مصرف آن ميانه‌روي کنيد، مگر اين که در اين زمينه تحقيقات بيشتري صورت بگيرد. البته در روغنِ دانه اين گياه آلکالوئيد وجود ندارد.
