بیماری یرقان شایع‌ترین بیماری در بین تمامی بیماری‌های کبد است که از انسداد در مجرای صفراوی یا فقدان عملکرد سلول‌های کبد ایجادکننده صفرا به وجود می‌آید. چندین شکل از بیماری یرقان وجود دارد، اما نشانه تمامی آن‌ها وجود لکه‌های زرد رنگی بر روی پوست و سفیدی چشم‌هاست.
کبد که در زیر دیافراگم و بالای معده قرار گرفته است آزمایشگاه شیمیایی است که وظایف بسیار مهمی را بر عهده دارد. کبد هورمون‌هایی را که دیگر به آن‌ها نیازی نیست غیر فعال کرده، بسیاری از آمینو اسیدهایی را که در ایجاد بافت‌ها استفاده می‌شوند ترکیب کرده و پروتئین‌ها را به قندی که برای انرژی مورد نیاز است تجزیه می‌کند. کبد لسیتین، کلسترول، صفرا و آلبومین خون را که برای از بین بردن مواد زائد در بافت‌ها ضروری هستند ایجاد کرده و همچنین ویتامین‌ها و مواد معدنی را ذخیره می‌کند.
صفرا مایع گوارشی حیاتی می‌باشد که برای تغذیه صحیح ضروری است. صفرا تاثیر مناسبی بر روی فرایندهای کلی گوارشی می‌گذارد و همچنین از تغییراتی که موجب فاسد شدن غذا در بدن می‌شود اجتناب می‌کند. اگر صفرا از وارد شدن به روده‌ها منع شود، گازها و مواد دیگر در روده‌ها افزایش پیدا خواهند کرد. طبیعتا، تولید صفرا و جریان آن دائمی است.
دلایل بروز یرقان
بیماری یرقان نشانه نقص در کبد است و می‌تواند بر اثر انسداد در مجرای صفراوی که نمک‌های صفرا و رنگ دانه را به داخل روده تخلیه می‌کند به وجود آید. سپس، صفرا با خون ترکیب می‌شود و رنگ زردی به پوست می‌دهد. انسداد مجرای صفراوی ممکن است به دلیل سنگ صفرا یا التهاب کبد که به هپاتیت معروف است یا به دلیل وجود نوعی ویروس باشد.
در مورد به وجود آمدن انسداد در مجرای صفراوی به دلیل وجود نوعی ویروس ذکر این نکته ضروری است که این ویروس گسترش پیدا کرده و ممکن است به واسطه جمعیت بیش از حد، محیط‌های ناپاک و کثیف، شرایط غیربهداشتی و آلودگی آب و غذا شیوع پیدا کند. دلایل دیگر بروز یرقان کم خونی وخیم و بیماری‌های مشخصی همچون تیفوئید، مالاریا، تب زرد و سل می‌باشد که همه به کبد آسیب می‌رسانند.
درمان بیماری یرقان
شکل ساده بیماری یرقان را می‌توان به سرعت با درمان از طریق رژیم غذایی و انجام ورزش درمان کرد. با این حال، فرایند بهبود از بیماری در موارد حادی که بر اثر انسداد یا فشار در مجرای صفراوی به وجود می‌آید کند خواهد بود. بیمار باید تا زمانی که نشانه‌های حاد بیماری کاهش پیدا نکرده است استراحت کند.
در کتاب راهنمای کامل درمانهای طبیعی از انتشارات تجسم خلاق آمده است بیمار مبتلا به یرقان باید برای مدت یک هفته از روزه آب میوه استفاده کند. او می‌تواند از آب لیمو، آب انگور، آب گلابی، آب هویج و آب چغندر استفاده کند. تنقیه با آب گرم را باید روزانه در طول دوران روزه گرفتن برای اطمینان از حذف مواد زائد و سمی از روده‌ها و در نتیجه جلوگیری از جذب مواد سمی و تجزیه نشده به جریان خون انجام داد. روزه آب میوه را می‌توان بعد از آنکه شدت بیماری کاهش یافت قطع کرد و یک رژیم غذایی ساده را بر اساس دستورالعمل‌های زیر شروع کرد:
به هنگام بلند شدن از خواب: یک لیوان آب گرم را که با دو قاشق چایخوری آب لیمو ترکیب شده است باید مصرف کرد.
صبحانه: یک میوه آب دار تازه همچون سیب، عنبه، انگور، توت فرنگی و انبه را می‌توان مصرف کرد. بیمار همچنین می‌تواند از یک فنجان دالیای گندم یا یک قطعه نان سبوس‌دار که کمی کره بر روی آن قرار دارد استفاده کند.
اواسط صبح: استفاده از آب پرتغال.
ناهار: دو نان چپاتی کوچک از آرد سبوس‌دار، یک فنجان سوپ سبزیجات صاف شده، یک سبزی برگ دار بخارپز شده همچون اسفناج، شنبلیله یا هویج و یک لیوان شیر بی‌چربی.
اواسط بعدازظهر: استفاده از آب آناناس یا آب پرتغال.
شام: دو نان چپاتی سبوس‌دار با کمی روغن حیوانی یا کره بر روی آن. بیمار همچنین می‌تواند از سیب زمینی پخته شده و یک سبزی برگ دار دیگر همچون اسفناج یا شنبلیله و در صورت علاقه از یک لیوان شیر داغ همراه با عسل استفاده کند.
از مصرف تمامی چربی‌ها همچون روغن حیوانی، کره، خامه و انواع روغن‌ها برای حداقل دو هفته باید اجتناب کرد و بعد از آن، مصرف آن‌ها باید به حداقل برسد. بیماری‌های گوارشی نیز باید در بیماران مبتلا به یرقان درمان شوند.
آب لیف تلخ به عنوان درمان خانگی موثری برای یرقان به حساب می‌آید. آب لیف تلخ را می‌توان با کوبیدن و چلاندن آن از میان یک پارچه بدست آورد. این عصاره را باید بر روی کف دست‌ها قرار داد و از میان سوراخ بینی به درون بدن کشید. این کار باعث ریزش فراوان مایع زردرنگ از میان سوراخ‌های بینی می‌شود. بعد از آنکه مواد سمی به مقدار قابل توجهی از بدن دفع شدند، بیمار احساس آسودگی خواهد کرد.
با این حال، این یک درمان قوی است و ممکن است برای مدت زمان کوتاهی باعث ایجاد عوارض جانبی همچون سرگیجه، میگرن و گهگاهی تب بالا شود. بنابراین، بیمارانی که از این اختلالات رنج می‌برند باید از این درمان خودداری کنند.
اگر آب لیف تلخ را نتوانستید تهیه کنید، به جای آن می‌توانید از دو یا سه قطره مایع که از خیس کردن پوسته‌های خشک لیف تلخ در مدت یک شب در آب بدست آمده است استفاده کنید. این مایع تاثیر مشابهی همچون آب لیف تلخ خواهد داشت. دانه‌های لیف تلخ که به راحتی قابل تهیه هستند را می‌توان همچنین بعد از قرار دادن در آب به همین منظور استفاده کرد.
در کتاب راهنمای کامل درمانهای طبیعی از انتشارات تجسم خلاق آمده است درمان غذایی ارزشمند دیگر برای یرقان استفاده از برگ‌های سبز تربچه است. این برگ‌ها را باید کوبید و آبشان را از طریق یک پارچه گرفت. مصرف یک پوند از این عصاره در هر روز برای بیمار بزرگسال کافی است. این عصاره را باید از میان یک پارچه موسلین تمیز صاف کرد.
این کار باعث تحریک اشتها و تخلیه صحیح روده‌ها شده و منجر به کاهش تدریجی بیماری یرقان در بدن می‌شود. در بیشتر موارد، درمان کامل برای بیمار در عرض 8 یا 10 روز قابل دست‌یابی است.
درمانهای آبی بیماری یرقان
نوشیدن آب زیاد که با آب لیمو ترکیب شده است از سلول‌های آسیب دیده کبد محافظت خواهد کرد. کمپرس‌های آب سرد و گرم به شکل متناوب باید بر روی شکم بیمار قرار داده شوند. کمپرس آب گرم را برای یک دقیقه در دمای ١٢٠ درجه فارنهایت و کمپرس آب سرد را برای چند دقیقه در دمای ٦٠ درجه فارنهایت قرار دهید.
این درمان را می‌توان برای یک ساعت یا ده بار تکرار کرد. این شیوه را باید در فواصل پنج ساعته تکرار کرد. استفاده روزانه از حمام فرو رفتن در آب گرمی با دمای ١٠٤ درجه فارنهایت برای ١٠ دقیقه در رفع خارشی که بعضی وقت‌ها به همراه یرقان است و در دفع رنگ دانه‌های صفراوی از بدن از طریق پوست و کلیه‌ها کمک می‌کند. آساناهای مشخصی همچون آثانپاداسانا، بوجانگاسانا، ویپاریتکارانی و شاواسانا و آنولوما – ویلوما، پرانایاما در درمان یرقان مفید و موثر است.
با توجه منطقی به رژیم غذایی و نوع زندگی و انجام ورزش‌های منظم و ملایم و قرار گرفتن گهگاه در معرض نور خورشید و هوای تازه می‌توان از بروز مشکلات کبدی جلوگیری کرد .
