تصورات ذهنی
در مقاله قبل تصور ذهنی را یکی از اصول ذهن ورزی قلمداد کردیم و خواستیم از آن غافل نباشید ، بعلت اهمیت موضوع ناچاریم مبحث تصورات ذهنی را از جنبه های دیگر ادامه دهیم.
از شواهد و قرائن چنین بنظر میرسد که تصورات ذهنی از ابتدای خلقت بشر با او بوده است و حرکت رو به جلوی بشر نتیجه مستقیم تصورات ذهنی او است ، یا به عبارتی تمدن بشری و علوم و اکتشافات و اختراعات و پیشرفت علمی انسان نتیجه تصورات خلاق و به فعل در آوردن این تصورات بوده است .
خاصیت بارز ذهن بشر تداعی است بدین معنا که بشر با دیدن یا درک هر مطلبی از طریق تداعی و نهایتاٌ تمر کز بر آن و مقایسه با متشابهات با استفاده از توان تصورات ذهنی موضوعات جدیدی را گشف میکند .( آیه -32-30 سوره مبارکه بقره). واین ویژگی یکی از شگفتی های خلقت است که حتی انسان را از فرشتگان متمایز میکند.
انسان پریدن پرندگان را میبیند امکان پرواز خود را تصور میکند در نهایت تصور را بفعل در می آورد و بالن و هواپیما را اختراع میکند .
و صدها اکتشاف و اختراع دیگر نتیجه همین قدرت تصور ذهنی انسان است .
در مدی تیشن انسان با استفاده از ابزاری هرچه اسم آنرا میخواهید بگذارید – ماندالا(طرحی دایره ایست که وسیله آن تمرکز و مدیتیشن انجام میشود ) –یانترا( طرحی دایره ای همراه با تعدادی مثلث در آن در فرهنگ کالی بنام آوارانا اشاره به خدایان کالی – کاپالینی – کولا- کوروکولا-و…) – کابالاه- شجره حیات ( عرفان یهودی ) – فره ایزدی( دایره نورانی دور سر قدیسین و شاهان زرتشتی ) –گل هزار گلبرگ یا لوتوس یا نیلوفر آبی(در هندو ئیسم و بو دائیسم نمادی از چاکراه ها ) – ذکر ومانترا ( کلماتی که با آنها تمرکز ایجاد میشود دراویش و هندوئیسم و مدیتیشن غربی ) – کوان( طرح مسئله ای بدون پاسخ که سالک یا کاهن با تمرکز برای حل آن آموزش میبیند بودائی وتبتی ) و….
با استفاده از این ابزارها مدیتیتور یا سالک یا کاهن ذهن خود را متمرکز کرده و حالت خلسه یا بیخبری از خود و محیط خود را بوجود آورده و در این فضای مجرد به تفکر بر موضوع خاصی میاندیشد تا به رموز آن یا درون آن پی برد . به این امید که پی بردن به اسرار هر جزئ کوچک رسیدن به درک کل است .
گروهی به این روش تصور ذهنی نام عبادت ، عده ای نام خود سازی ، پاره ای نام به کائنات رسیدن و جمعی برای کسب آرامش و بلاخره مدیتیشن و خلسه و لمسه و تجرد و … داده اند
که تقریباٌ از شرق که خواستگاه آن است تا غرب که در دو قرن اخیر مجذوب آن گشته است و در تمام ادیان و فرقه ها و مذاهب ، رنگی و حالتی دارد و قرنها است که جماعتی جهت جذب افراد از آن بهره گرفته اند . از بودائیان گرفته در شرق و هندویان و یهودیان و مسیحیان و مسلمانان و تمام فرقه ها و مذاهب تصورات ذهنی را مورد استفاده و سوئ استفاده قرار داده اند . ازپیروان حسن صباح گرفته که با حشیش وبنگ مدیتیشن میکردند تا دراویش که با ذکر خفی و جلی ورقص سمائ به آن میپردازند تا کاهن و راهب بودائی و هندی که با ذن و کوان و یوگا و جانا یوگا و راجا یوگا و خاخام یهودی که با کابالا ه به آن میپردازند .
همه و همه با استفاده از این ابزار با هدف برانگیختن تصورات ذهنی بر موضوع خاصی به نتیجه ای مجرد میرسند .
تصورات ذهنی در مدیتیشن تصوراتی مجرد برای هر کس است چرا که وابسته به کل اندوخته های روحی هر فرد است ، بدین معنا که اگر صد سالک یا هزار ها سالک بر یک موضوع و به یک طریق مدیتیشن کنند بعید است که نتیجه کار شباهتی بهم داشته باشد هر هزار نفر به هزار نتیجه متفاوت میرسند . چرا که تصور ذهنی افراد متفاوت است .
گرچه در ذهن ورزی آشنائی با مدی تیشن میتواند راه گشای ذهن ورز باشد اما مد نظر ما از ذهن ورزی بکارگیری موهبت تصور ذهنی در بیداری است و بر واقعیت ها نه در خلسه و در رویای ملکوتی .
مخترعین و مکتشفین و فلاسفه و متفکرین با تمرکز فکری بر موضوع و مطلبی در هشیاری به تصورات ذهنی میرسند وگروهی با خلسه و خود هیپنوتیزم و پاره ای حتی با روان گردانها و مواد مخدر .
اما تصور ذهنی در بیداری و هوشیاری است که منظور نظر ماست .
رویا در خواب همان تصور ذهنی است ، بیدار خوابی یا خیال پردازی نیز تصور ذهنی است .
اگر تصور ذهنی باور گردد ایمان میشود .
تصور ذهنی مثبت از چنان نیروئی برخوردار است که میتواند موتور انگیزشهای علمی و اجتمائی بسیاری شود و جهانی نو پدید آورد.
وتصور ذهنی منفی چنان ویرانگر است که میتواند نسلی را و جماعتی را به انحطاط بکشد.
از اینروست که میگوئیم یک ذهن ورز باید بیاندیشد و بیاندیشد و بر هر موضوع کو چک و بی اهمیتی نیز بیاندیشد تا توان تصور ذهنی خود را تا حد ممکن بیافزاید .
بدین طریق وسعت دید فراهم میگردد . و انسان من گرا با تصور ذهنی مثبت به انسان ماگر تبدیل میشود و انسان ماگر به همه گرائی میرسد و با اندیشه انسان همه گرا تکامل مییابد و به سوی حق گرائی که آمال کمال انسانیت است دست می یابد .
منبع :ذهن ورزی
