من می توانم

من می توانم

من می توانمآیا احساس می كنید منزوی و تنها هستید؟ یا كاملاً خجالتی و بی دست وپا؟ آیا احساس پوچی و بی ارزشی می كنید؟ یا خود را مقصر و سزاوار ملامت می دانید؟ آیا آزرده و خشمگین هستید؟اگر پاسخ شما به سئوالات بالا مثبت باشد، متاسفانه شما جزء آن دسته از افرادی هستید كه اعتماد به نفس كافی ندارند. عده ای گمان می كنند، افرادی كه دارای اعتماد به نفس بالا هستند،

دارای صفاتی از قبیل: ریاست طلبی، خودخواهی، آگاهی نسبت به همه امور، ثروتمندی، فوق العاده موفق و غیره هستند؛ اما جالب است بدانید كه صفات ذكر شده از ویژگی های افراد با اعتماد به نفس بالا نیستند. برای درك بهتر از اعتماد به نفس بهتر است تعریفی از آن ارائه دهیم.«احساس ارزش به خویشتن» كه در لاتین Self- esteem گفته می شود و در اصطلاح عوام همان اعتماد به نفس نامیده می شود به معنای تخمین و ارزیابی فرد از خود است. پس «اعتماد به نفس یك نوع روش تفكر، احساس و عمل است كه نشان می دهد فرد خود را پذیرفته و برای خویش احترام قائل است و به خود اطمینان دارد.»هنگامی كه به خود احترام بگذاریم یعنی خود را با وجود تمام كاستی هایمان و به عنوان یك انسان منحصربه فرد می پذیریم. قضاوت شخصی فردی كه دارای اعتماد به نفس است، با فردی كه فاقد اعتماد به نفس لازم است بسیار متفاوت است.
این تفاوت در وجود احساس ارزشمندی است. احساس ارزشمند بودن از مجموع افكار، عواطف و تجربیاتمان در طول زندگی ناشی می شود. مثلاً اینكه فكر كنیم فردی باهوش هستیم یا كودن، شخصیتی دوست داشتنی هستیم یا منفور. این برداشتی كه از خود داریم، ناشی از میزان اعتماد به نفس در وجود ما است. لازم به ذكر است كه تجربیات دوران كودكی هر یك از ما نقش بسزایی در اعتماد به نفس ما دارد. انتظارات والدین از كودك خویش، وجود مشكلات خانوادگی، مشكلات مالی، و از سویی دیگر انتظارات مدرسه از كودك، روابط همسالان با كودك، تاثیرات رادیو و تلویزیون، وضعیت تحصیلی كودك در مدرسه و غیره همه و همه در نحوه نگرش كودك به خود نقش مهمی دارند.
«اعتماد به نفس پایین» وضعیتی است كه در آن فرد ارزش كمی برای خود قائل است، اعتماد به خود ندارد و خود را نسبت به دیگران در موقعیت پایین تری می پندارد.اعتماد به نفس پایین پیامدهای منفی وسیعی به دنبال دارد: یادگیری، خلاقیت، و كارایی را در فرد كاهش می دهد، باعث اضطراب، فشار روانی و احساس تنهایی می شود، در ارتباطات فرد با دیگران ایجاد مشكل می كند، موجب سرخوردگی فرد می شود و در افراد مستعد این سرخوردگی میزان آسیب پذیری در مقابل مواد مخدر یا الكل را افزایش می دهد. از همه مهمتر منجر به ایجاد تصویر منفی از خویشتن در فرد می شود. اگر بخواهیم اعتماد به نفس بیشتری داشته باشیم، اولین گام این است كه تصویری از شخص ایده آل خود در ذهنمان مجسم كنیم. «خود ایده آل» آن شخصی است كه ما میل داریم باشیم. حال ممكن است خیلی دور از واقعیت و غیرقابل دسترس باشد و گاه نیز كمی بهتر از تصویر خود است. «تحقیقات نشان داده است كه در افراد نابهنجار كشمكش بین خویشتن و خود ایده آل بسیار زیادتر از افراد سالم است.
خود ایده آل این جنبه مثبت را دارد كه وقتی شخص به آن برسد راضی و متوقف نمی شود بلكه هدف های خود را بالاتر می برد و مجدداً برای رسیدن به اهداف جدید تلاش می كند.» گام دیگر جهت افزایش اعتماد به نفس این است كه معتقد باشیم تغییر امكان پذیر است، باید خودمان بخواهیم كه تغییر كنیم. اگر در گذشته والدینمان راه رسیدن به حس احترام به خود و افزایش اعتماد به نفس را به ما نیاموخته اند اكنون باید خودمان در این جهت گام برداریم. برای این منظور باید كوشش مداوم كرد و شناخت لازم را نسبت به خود و رفتارمان به دست آوریم.در اینجا باید یادآور شد كه «خودپنداره» یا «تصویر خود» به معنای نگرش، ادراك و برداشتی است كه شخص از خود دارد. همان گونه كه اشاره شد دوران كودكی و نوجوانی در این زمینه اهمیت بسزایی دارد. واكنش دیگران مهمترین منشاء پیدایش تصویر خود و ارزش به خود به ویژه كودك است. از این نظر تحت عنوان «آینه خودنما» یاد می كنند. یعنی برای دیدن خود به واكنش های دیگران توجه می كنیم و تصویر خود را در آن واكنش ها می جوییم.
اگر اولیا به كودك بگویند كه او باهوش و زرنگ است یا اینكه او قابل اطمینان نیست، این مفاهیم به تدریج قسمتی از تصویر خود یا هویت كودك می شود. بنابراین والدین یكی از مهم ترین منابع شكل گیری اعتماد به نفس در فرد تلقی می شوند.یكی دیگر از منابع اصلی در ایجاد اعتماد به نفس مقایسه ای است كه كودك در رابطه با خود و دیگران می كند. مانند برادر، خواهر، دوستان و غیره. به عنوان مثال اگر برادر یا خواهر او باهوش و زرنگ باشند و او دائماً از آنها عقب افتاده باشد خود را كم هوش تصور می كند.همان گونه كه می دانیم الگوها در زندگی كودك نقش مهمی ایفا می كنند. عامل سوم در افزایش اعتماد به نفس در كودك همانند سازی با الگوها است. كودك با یك سلسله از افراد مهم زندگی خود همانندسازی می كند و آنها را به عنوان مدل یا الگوی رفتار خود برمی گزیند. والدین، محیط مدرسه و نحوه برخورد آموزگار با كودك نیز در ایجاد و شكل گیری اعتماد به نفس در كودك موثر است. حال كه وجود اعتماد به نفس بالا در زندگی افراد نقش تعیین كننده ای دارد، لازم می دانیم كه به برخی از راهكارهای عملی جهت افزایش و تقویت اعتماد به نفس اشاره كنیم:
۱- به خودتان عشق ورزید: برای اینكه اعتماد به نفس داشته باشید باید خودشیفته گردید. باید عاشق جسم و روح خود باشید و برای رسیدن به این خودشیفتگی باید شناخت و درك درستی از خویشتن خویش داشته باشید.
۲- از خود به خوبی یاد كنید: جنبه های مثبت و منفی خود را تواماً در نظر بگیرید.
۳- خود را تشویق و ستایش كنید: به خاطر كوچك ترین كار خوبی كه انجام می دهید، خود را تشویق و ستایش كنید.
۴- با جسم خود خوب رفتار كنید: اگر واقعاً خودتان را دوست داشته باشید، از هر آنچه كه به جسم و تن شما آزار می رساند و به سلامت و تندرستی شما لطمه وارد می كند دوری جویید. مثلاً پرخوری را كنار گذارید.
۵- اعتماد به نفس خودپرستی نیست: برای خود و دیگران تواماً ارزش قائل شوید. هم وقتی را برای رسیدن به خود و نیازهای خود در نظر بگیرید و هم وقتی را به دیگران اختصاص دهید.
۶- احساس گناه، بزرگترین مانع است: احساس گناه یعنی عدم تایید خود و چه بسا یعنی سرزنش خود.
انتقاد شدید از خود زمینه بهتر شدن شما نیست.
۷- خود را سرزنش نكنید: هر اشتباهی كه انجام داده اید به خود بگویید آن را به هر شكلی كه شده جبران می كنم، به جز با سرزنش خود.
۸- اجتناب از اندیشه منفی، بیان منفی و توجه به انتقادهای نابجای دیگران.
۹- در پی كسب موفقیت باشید، هرچند كوچك: هدف هایی را انتخاب كنید كه قابل دسترسی باشند هرچند كوچك.
۱۰- همیشه تبسمی بر لب داشته باشید.
۱۱- حالت كسانی را به خود بگیرید كه موفق، مصمم، پرتلاش و با اعتماد به نفس هستند.
۱۲- تنفس عمیق را تمرین كنید: تمام افراد افسرده و كم روحیه بدون استثنا تنفس سطحی دارند، میزان تبادل هوا در هر دم و بازدم بسیار كم است. این افراد نمی توانند از احساس اعتماد به نفس برخوردار باشند.
۱۳- ارتباط با خدا و نیروی توكل: با خدا در ارتباط باشید و از عظیم ترین نیروی هستی در همه كارهای خود یاری بجویید.
۱۴- خود را به دیگران وابسته نكنید: اعتماد به نفس با هر نوع وابستگی منافات دارد.
۱۵- همیشه نیمی از مردم با افكار شما مخالفند، پس با آنها مقابله نكنید بلكه آن را عادی تلقی كنید.
۱۶- سعی نكنید همه را راضی نگه دارید: در این صورت مجبورید در آن واحد ارزش ها، باورها و سلیقه های مختلفی را بپذیرید.
۱۷- برای خود ارزش و احترام قائل باشید: خود را ما خطاب نكنید و عقاید خودتان را فقط از جانب خودتان بگویید.
۱۸- به دیگران عشق بورزید: عشق ورزیدن به دیگران پس از عشق ورزیدن به خود، دومین عامل مهم اعتماد به نفس شما است.
۱۹- همه را ببخشید: آنها كه از اعتماد به نفس سرشارند روحی بزرگ و غنی و آزاد دارند.
۲۰- تكرار و تلقین را جدی بگیرید: هیچ چیز به اندازه تكرار و تلقین و عبارت های تاكیدی موثر نمی تواند ضمیر ناخودآگاه شما را تحت تاثیر قرار دهد.
۲۱- در فرهنگ لغات خود شكست را تجربه معنی كنید.
۲۲- مسئولیت پذیر باشید: وقتی مسئولیتی به گردن می گیرید و عواقب آن را از ابتدا تا انتها به عهده می گیرید عملاً توانایی و خودباوری را به خود و اطرافیان خود تاكید می كنید.
منبع :ویستا