چگونگی عملکرد مغز به هنگام مراقبه
بسیاری بر این باورند که تمرین مراقبه به کاهش اضطراب و نگرانی و نیز افزایش سلامت روان کمک می کند. حال پرسش این است که مغز به هنگام مراقبه چگونه عمل می کند؟ آیا روش های متفاوت مدیتیشن، پیامدهای متفاوتی نیز دارند؟ به نظر می رسد که پژوهش های اخیر پاسخ این پرسش ها را یافته اند.
توضیح: از جمله روش های متعدد مراقبه عبارت اند از: ذهن آگاهی، مانترا و هدایت شونده. اما پژوهشگران اظهار می کنند که همه ی این روش ها را می توان به دو گروه تقسیم کرد: مراقبه تمرکزی(meditation concentrative) و مراقبه غیر رهنمودی (meditation nondirective). در مراقبه تمرکزی باید بر تنفس یا افکار خاص متمرکز شد، یعنی فکر کردن به سایر چیزها ممنوع است. اما با وجود تمرکز بر تنفس یا صداهای خاص در مراقبه غیر رهنمودی، ممانعتی در منحرف شدن ذهن وجود ندارد. بیشتر روش های نوین مراقبه در این زیرمجموعه قرار می گیرند.
با توجه به ناشناخته بودن عملکرد مغز طی تمرینات مراقبه، پژوهشگران ۱۴ نفر را که در انجام نوع خاصی از مراقبه غیر رهنمودی به نام «Acem» * مهارت داشتند مورد بررسی قرار دادند. از همه شرکت کنندگان به هنگام استراحت و نیز انجام یک نمونه مراقبه غیر رهنمودی و یک نمونه مراقبه تمرکزی تصاویر ام آر آی تهیه شد.
نتایج به دست آمده نشان دادند که به هنگام انجام مراقبه غیر رهنمودی، تشدید فعالیت مغزی در بخش هایی که به پردازش افکار و احساسات فردی اختصاص دارند مشاهده می شود. این درحالی است که به هنگام انجام مراقبه تمرکزی، فعالیت مغزی مشابه زمان استراحت گزارش شده است. بیشترین فعالیت این بخش از مغز به هنگام استراحت است و فقط در صورت فراغت از توجه به عوامل خارجی فعال می شود. نکته قابل توجه این است که یک تمرین ذهنی مانند مراقبه غیر رهنمودی می تواند عملکرد این ناحیه را افزایش دهد.
فواید مراقبه:
علاوه بر کاهش اضطراب و نگرانی و افزایش سلامت روان، تمرینات مراقبه فواید دیگری را نیز به دنبال دارند. به عنوان مثال، مراقبه ی ذهن آگاه می تواند حالات خلقی و کیفیت خواب بیماران مبتلا به سرطان را که در سنین نوجوانی هستند بهبود ببخشد. هم چنین می توان به تقویت حافظه در مبتلایان به آلزایمر اشاره کرد.
نتایج این پژوهش در نشریه مرزهای علوم اعصاب انسانی(Neuroscience Human in Frontiers) به چاپ رسیده است.
منبع :http://www.thinkingacademy.org/
