اختلالات نوروتيك چیست؟
اختلالات نوروتيك در عرف معمول پزشكي اختلال فوق به گروهي از اختلالات هيجاني اطلاق ميشود كه در آنها علائم جسماني ورواني اختلال اصلي را تشكيل مي دهند. در اين اختلال قطع ارتباط با واقعيت آنطوريكه در سايكوز ها ( شديد رواني ) شايع ميباشد وجود ندارد. بعنوان مثال : بيمار هنوز قادر است كه واقعيات دنياي خارج را ارزيابي نمايد. اگر چه ممكن است علائم براي بيمار ناتوان كننده باشد اما رفتار او نسبت به نرم هاي اجتماعي اختلال جدي ندارد .
اختلال نوروتيك در حد وسط يك طيفي از واكنشهاي سازگاري از يك طرف واختلالات شخصيت از طرف ديگر قرار دارد .موقعي كه حالتهاي استرس شديد اتفاق مي افتد ، در طول تصادفات ، مرگ فرد مورد علاقه ، از دست دادن شغل ويا پول ،ممكن است اختلالات رواني موقتي حتي در شخصيتهاي با ثبات قبلي بوجود آيد .هر وقت كه موقعيت استرس شديد بوجود مي آيد ، فرد معمولا” بهبودي خوبي نشان مي دهد و يك زندگي استوار هيجاني وسود مند را از سر ميگيرد.ميزان شيوع اختلالات نوروتيك در جامعه خيلي شايع است بنظر ميرسد كه در نواحي شهري در مقايسه با مناطق روستائي بيشتر است .سنجشهائي كه در رابطه با ميزان شيوع انجام شده است، نشان مي دهد كه همه جا بين40الي 80 نفراز هر 1000 نفر جمعيت غالبا” از اختلالاتي با منشاء هيجاني رنج ميبرند .همينطور در يك بيمارستان عمومي، 20 الي 30% از مردمي كه به كلينيك مراجعه ميكنند احتمالا”بيماريهائي در رابطه با عوامل رواني دارند .اختلالات نوروتيك در دهه هاي سوم وچهارم عمر وبه ندرت بعد از آن شروع ميشود.
بيماري در زنان در مقايسه با مردان خيلي شايعتر است.
اختلالات اضطراب و ترس: اضطراب از تجربيات نسبتا” شايع انسان است ويك واكنش طبيعي در برابر خطر ، موقعيتهاي دشوار ، تعارضات و نااميديها ميباشد.همه ما شيوه هاي متفاوتي در مقابله با احساسات اضطرابي خود از قبيل اجتناب از موقعيت استرس زا ، ناديده انگاشتن افكار مزاحم ، حتي فوران خشم خويش را متوجه موضوعي داريم. واژه اختلال اضطرابي به حالتي از اضطراب دائمي وشديد اطلاق ميشود كه با تمامي كوششهائي كه براي كنترل آن بكار ميرود اتفاق مي افتد بعضي مواقع به دنبال يك استرس مشخص اتفاق مي افتد . اگر چه خيلي مواقع دلائل واضحي نمي توان پيدا كرد.فرمهاي شايع بروز: بيمار مضطرب ممكن است با فرمهاي متنوع بيماري مشاهده شود از جمله .
اضطراب عمومي: بيمار از علائم اضطرابي بسياري شكايت مي كند.اين علائم هم رواني و هم جسمي هستند كه به مقدار زياد ياكم در سراسر روز ادامه دارداين علائم شامل احساس فشار يا ترس ، نگراني ، طپش قلب ، لرزش ، احساس خفگي و غيره مي باشد.اين حالت فشار مزمن ، در خواب وتوانائيهاي بيمار ، در انجام فعاليتهاي روزمره مزاحمت ايجاد ميكند . اضطراب حاد ( حملات هراس ) اينجا بيمار از حملات ناگهاني اضطراب شديد شكايت مي كند كه كوتاه مدت بوده اما تمايل به تكرار دارند.در طول هر حمله بيمار بوسيله احساسات شديد ترس يا هراس غوطه ور ميشود.بيقراري مشخص واينكه بيمار احساس ميكند در حال از بين رفتن است ، اتفاق مي افتد .بيمار ميل به فرار دارد ويا اعمالي را جهت سبك كردن فشار دروني انجام مي دهد. بيمار همچنين از طپش قلب مشخص ، تعريق يا لرزش شكايت ميكند.
واكنش ترس : به حالتي اطلاق مي شود كه در بيمار يك احساس غير طبيعي وشديد ترس از برخي موقعيت يا موضوعات بي خطر به وجود مي آيد.مواجهه مستقيم با موقعيت يا موضوع باعث حمله اضطرابي در بيمار ميشود.با وجود اين واكنش ترس اختلالي نادر بوده ودر سرويسهاي بهداشت عمومي شايع نيست.بعضي مثالها عبارتنداز: ترس از مسافرت با اتوبوس ، ترن وآسانسور ، ترس از مكانهاي بسته ، ارتفاعات ،چاقو، سگ ، سوسك ، حمام ، مارمولك وديگر حيوانات.تشخيص يك اختلال اضطراب به موارد زير بستگي دارد:الف: مجموعه اي از علائم اختصاصي: نشانه هاي ويژه در تاريخچه ج: فقدان يك بيماري فيزيكي واضح
الف:علائم اختصاصي اضطراب: 1- علائم سوماتيك 2- علائم رواني :از قبيل ، احساس ترس يا هراس ،بيقراري شديد ،نگراني افراطي روي موضوعات كم اهميت،احساس فنا،ناتواني در تمركز،فراموشي،حساسيت زياد ، ناتواني در حفظ آرامش مي باشد. علائم سوماتيك: كه در نتيجه فعاليت بيش از اندازه سيستم اعصاب خودكار بوجود مي آيد. از قبيل :طپش قلب ، لرزش ، تعريق شديد ، احساس غرق شدن و خفگي ، سرگيجه و تكرر ادرار و مدفوع.
ب-نشانه هاي ويژه در تاريخچه : شرح حال كاملي تهيه كنيد ، مدت ، سير و فرم شروع دوره فعلي بيماري را مشخص كنيد.در رابطه با وجود عوامل استرس كه منجر به بيماري شده ويا مدت وسير بيماري سوال كنيد .اگر علائم مشابهي در گذشته اتفاق افتاده پيدا نمائيد.اگر وجود داشته است چگونه درمان شده است .حدود ناتواني او را در بيماري فعلي به خصوص در حوزه هاي شغلي و اجتماعي يادداشت كنيد.
ج: فقدان يك بيماري فيزيكي واضح : بخاطر اينكه بعضي مواقع اضطراب با ديگر اختلالات جسماني مرتبط است ، لذا معاينه جسمي كامل قسمتي ضروري در تشخيص اختلال اضطراب ميباشد بيماري كه از پر كاري تيروئيد رنج ميبرد ، ممكن است با بيمار اضطرابي اشتباه شود ، اگر چه اين مسئله بندرت اتفاق مي افتد . اضطراب ازعلائم شايع در ساير اختلالات رواني خصوصا” افسردگي(در بيماران مسن ) مي باشد. همچنين اين علائم ممكن است در بيماران ( اعتياد داروئي) وديگر حالتهاي نوروتيك وجود داشته باشد.
سير و نتيجه: اضطراب براي اولين به دنبال يك عامل استرس زا اتفاق مي افتد وكوتاه مدت بوده وبه خود فرد محدود است .بيشتر افراد ياد ميگيرند كه خود بر مشكلاتشان فائق آيند. فقط موقعي كه استرس تكراري وطولاني باشد وديگر مكانيسمها بي اثر شوند، در فرد بيماري ايجادشده وباعث ناتواني او ميشود .معمولا” افرادي كه علائم مزمن داشته ويا شخصيت مضطرب داشته باشند ، حتي به شكلهاي خفيف استرس واكنش شديد نشان ميدهند. اينگونه اشخاص نيازمند درمان طولاني هستند.
اختلالات هيستريك: اختلالات هيستريك يا هيستري يك بيماري نوروتيك است كه در آن علائم جسماني ويا ديگر علائم بخاطر برخي سود و نفع فرضي يا حقيقي بوجود مي آيد. براي مثال :براي اجتناب از يك موقعيت سخت يا جلب توجه وحمايت نسبت به خود وغيره. اغلب بيماران از انگيزه اساسي خود آگاهي ندارند. شكل غالب اختلال هيستريك ، يك علامت نمايشي از بيماري جسماني بدون نشانه قطعي از بيماري فيزيكي ميباشد . اين اختلال موقعي كه فرد با موقعيت استرس زا روبرو ميشود ، تكرار ميشود. اگر چه اغلب در زنان خيلي شايع است ، اما هيستري ميتواند در هر دو جنس اتفاق بيفتد. فرمهاي شايع بروز: بيماران هيستريك با تنوع وسيعي از علائم مشاهده ميشوند.
علائم سوماتيك:بنظر ميرسد كه در بعضي از بيماران يك نوع خاص از علائم بطور تكراري اتفاق مي افتد بعنوان مثال :فلج يكي از اعضاء بدن، ناتواني در حرف زدن يا ديدن ، درد حاد در ناحيه شكم ، استفراغ ، فقدان حس در يك قسمت از بدن وغيره در ساير بيماران خصو صأ در زنان علائم متعدد سوماتيك مشاهده ميشوند كه از وقتي به وقت ديگر متفاوت است تشنج هاي هيستريك : اين اختلال در طبقات پائين اجتماعي ، اقتصادي به مراتب شا يع تر است
در تشنج هيستريك بيمار سعي مي كند كه يك تشنج صرعي را نمايش دهد . با وجود اين بيهوشي كامل و حركات پرشي قرينه در دستها و پا ها وجود ندارد .بي اختياري ادرار و گاز گرفتن زبان مشاهده نمي شود .تشنج طولاني تر است واز نيم الي يك ساعت طول مي كشد.در طول تشنج بيمار به محرك هاي درد آور از قبيل فشار بالاي كره چشم پاسخ مي دهد. وهمچنين چنانچه سعي كنيد كه چشم ويا دهان بيمار را باز كنيد مقاومت مي كند .تشنج هيستريك هيچ موقعي از شب اتفاق نمي افتد و تقريبا” هميشه در حضور ساير افراد روي مي دهد.علائم رواني :اينگونه از اختلالات هيستريك بندرت اتفاق مي افتد.در اينجا بيمار جدا” خود را از محيط استرس زا جدا مي كند و يك فقدان كلي آگاهي از محيط اطراف و خودش را ارائه مي كند . بعدا” هيچگونه خاطره اي از وقايعي كه در طول حمله وجود داشته ندارد. ( فراموشي هيستريك) در نوع ديگر از اين اختلال بيمار ممكن است از خانه وكاشانه خود سرگردان شده ونميداند كجاست ويا نامش چيست. اين حالتها فرارهاي هيستريك ناميده ميشوند.
ديگر نوع اختلال عبارت است از :
اختلال چند شخصيتي : در اين اختلال بيمار هويت قبلي خود را فراموش مي كند و خود را با شخصيت جديدي منطبق ميسازد و شروع به زندگي كرده يا اصرار دارد كه شخص ديگريست وشغل ونام ديگري دارد.
منبع : سایت پزشک
